Eftirför og skot í myrkri: Myndband af löngu dauðastríði hvals

Skip­verj­ar á Hval 8 skutu sex skot­um að henni. Fjög­ur hæfðu. En fyrstu þrjú drápu hana ekki. Hún, blés, synti og kaf­aði. Eft­ir þriðja skot­ið, þeg­ar kol­dimmt var orð­ið, and­aði hún enn kröft­ug­lega. Þetta má sjá á mynd­bandi af tveggja klukku­stunda dauða­stríði sem lang­reyð­arkýr háði síð­asta haust. Heim­ild­in birt­ir hér brot úr mynd­band­inu.

Upptaka Eftirlitsmenn á vegum Matvælastofnunar voru um borð í hvalveiðiskipum Hvals hf. á síðari hluta vertíðarinnar í fyrra. Á myndbandinu hér að ofan má sjá veiðar á langreyði í lok september.

20. september í fyrra hélt Hvalur 8, annað af hvalveiðiskipum Hvals hf. til veiða að kvöldi. Fyrr um daginn hafði áhöfnin veitt eina langreyði, rúmlega 18 metra langa kú. Siglt er út á Selvogsbanka, suður af Reykjanesskaga. Og um klukkan 19.30 eru þeir komnir með aðra langreyði í sigtið. Hún er ekki ein á ferð. Þær synda þarna saman tvær.

Það er ágætt í sjóinn, þurrt og enn nokkuð bjart þótt húmið vofi yfir.

Sú sem syndir nær skipinu kemur upp til að blása. Anda. Það er á þessu augnabliki sem hleypt er af. Hár hvellur kveður við. Sprengiskutullinn, sem notaður er við veiðarnar, hæfir dýrið. Í kviðarholið.

En skotið veldur því ekki bana. Fimm skutlum til viðbótar, þar af tveimur sem geiga, á eftir að skjóta að þessari tæplega 20 metra löngu langreyðarkú, á tveggja klukkustunda tímabili, áður en yfir lýkur.

Á milli fyrsta skotsins og þess síðasta á hún margsinnis eftir að koma upp á yfirborðið, synda og blása kröftuglega. Anda. Stundum blóði. Um tíma með þrjár taugar úr sprengiskutlum í sér.

Dauðastríð kýrinnar, sem stóð í 120 mínútur, var tekið upp af eftirlitsmanni á vegum Matvælastofnunar sem var, samkvæmt nýrri reglugerð sem Svandís Svavarsdóttir matvælaráðherra gaf út síðasta sumar, að fylgjast með velferð hvalanna. MAST gaf út skýrslu sína um síðustu sumarvertíð Hvals hf. í byrjun vikunnar. Meðal gagna sem sérfræðingar MAST byggðu niðurstöður sínar á eru myndbönd eftirlitsmannanna.

Heimildin hefur fengið aðgang að hluta myndefnisins.

Um klukkan 20.30 er farið að skyggja. Sjórinn er dimmblár og áhöfnin á Hval 8 er búin að kveikja á sterkum kastara á þilfarinu. Þeir fylgja langreyðinni eftir með ljósinu. Hún blæs. Og henni blæðir.

Stundum er eins og sá sem kastaranum stýri missi sjónar af henni. Því hún kafar reglulega. Stundum nokkuð lengi í einu.

Himininn við sjóndeildarhringinn er fölbleikur. Hann á eftir að skipta litum, verða fjólublár, dimmblár og loks svartur, allt þar til markmiðinu verður náð: Að drepa þennan hval.

Það strekkist á tauginni sem er föst við sprengiskutulinn og á að tryggja að skotið dýr syndi ekki sært á haf út. Hún er enn að synda. Kemur upp og blæs. Úr henni fossar blóð.

Fjögur skotÁður en yfir lauk hafði langreyðarkýrin verið skotin með fjórum sprengjuskutlum. Myndin sýnir um það bil staðsetningu hvers skots.

Þegar klukkuna vantar um 20 mínútur í níu er skollið á niðamyrkur. Og öðru skoti er hleypt af. Skutullinn þýtur um loftið og hæfir kúna, rétt framan við annað bægslið. Blóðflekkurinn er áberandi í ljósi kastaranna af skipinu.

Hún berst enn um. Með tvær taugar fastar í sér. Tvo skutla í líkamanum.

Skipverjarnir hlaða byssuna enn einu sinni. Kastarinn fylgir enn dýrinu sem blæs, syndir og kafar. Það er ekki auðvelt að miða við þessar aðstæður. Enginn munur sést lengur á himni og hafi. Allt er svart. Nema umhverfis langreyðina. Hún heyrist blása. Blæs upp blóði. Og svo er hleypt af þriðja skotinu sem hæfir hana.

Hún hverfur sjónum um stund. En svo kemur hún aftur upp og blæs. Nokkuð hraustlega.

Nokkru síðar er svo hleypt af með háum hvelli fjórða skotinu. Það er farið að hvessa enda klukkan langt gengin í tíu að kvöldi.

Þetta er skotið sem verður henni að bana.

Af þeim 148 langreyðum sem veiddar voru á 100 daga vertíð Hvals hf. síðasta sumar þurfti að skjóta 36 þeirra tvisvar eða oftar, eða í um fjórðungi tilfella. 

Kjósa

19

Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir (2) Nýtt efni

Sigmundur Ernir RúnarssonLíf mitt að framan­verðu

Sig­mund­ur Ern­ir Rún­ars­son rifjar upp hvernig krakk­arn­ir í grunn­skól­an­um hans voru flokk­að­ir eins og rusl, í þá sem voru not­hæf­ir og hent­uðu til end­ur­vinnslu – og hina sem máttu missa sín, og áhrif þess á líf þeirra til full­orð­ins­ára. Jafn­vel til enda­lok­anna.

Auk­in skatt­lagn­ing í Nor­egi læt­ur eig­anda Arn­ar­lax ein­beita sér að Ís­landi

Norska lax­eld­is­fyr­ir­tæk­ið Salm­ar, eig­andi Arn­ar­lax á Bíldu­dal, seg­ir í árs­hluta­upp­gjöri sínu sem kynnt var í gær að starf­sem­in á Ís­landi hafi aldrei geng­ið eins og fyrstu mán­uði árs­ins. Salm­ar hef­ur hins veg­ar áhyggj­ur af auk­inni skatt­lagn­ingu á lax­eldi í Nor­egi og þess ein­beit­ir fé­lag­ið sér frek­ar að fjár­fest­ing­um í öðr­um lönd­um eins og Ís­landi.

Edda og Ástarpung­arn­ir, Eurovisi­on-tón­leik­ar og Minn­ing­ar­bank­inn

Hér má sjá sam­an­tekt Heim­ild­ar­inn­ar á áhuga­verð­um menn­ing­ar­við­burð­um sem framund­an eru. Bíó­sýn­ing­ar, Eurovisi­on-tón­leik­ar, út­gáfu­tón­leik­ar og rit- og mynd­list­ar­sýn­ing eru á með­al þess sem er á döf­inni um helg­ina og í næstu viku.

Eft­ir­för og skot í myrkri: Mynd­band af löngu dauða­stríði hvals

Skip­verj­ar á Hval 8 skutu sex skot­um að henni. Fjög­ur hæfðu. En fyrstu þrjú drápu hana ekki. Hún, blés, synti og kaf­aði. Eft­ir þriðja skot­ið, þeg­ar kol­dimmt var orð­ið, and­aði hún enn kröft­ug­lega. Þetta má sjá á mynd­bandi af tveggja klukku­stunda dauða­stríði sem lang­reyð­arkýr háði síð­asta haust. Heim­ild­in birt­ir hér brot úr mynd­band­inu.

Freyja ImslandÍ bið­stöðu inn­an eig­in lík­ama og huga

Freyja Ims­land skrif­ar um ME, marg­slung­inn sjú­dóm sem er ólækn­an­leg­ur, enn sem kom­ið er. Hún skor­ar á yf­ir­völd, heil­brigðis­kerf­ið og vís­inda­sam­fé­lag­ið að hlúa bet­ur að þörf­um ME-sjúkra og vinna að með­ferð­ar­mögu­leik­um og rann­sókn­um.

Þorvarður HjaltasonGöng­um í Evr­ópu­sam­band­ið

Þor­varð­ur Hjalta­son tel­ur það rök­rétt að Ís­land ger­ist full­gild­ur að­ili að Evr­ópu­sam­band­inu ör­ygg­is­ins vegna auk ann­ars hag­ræð­is sem af slíkri að­ild leið­ir.

Tutt­ugu líf­eyr­is­sjóð­ir urða yf­ir áform Bjarna

Tutt­ugu líf­eyr­is­sjóð­ir skora á fjár­mála- og efna­hags­ráð­herra um að draga áform sín um laga­setn­ingu til slita og upp­gjörs ÍL-sjóðs til baka. Segja sjóð­irn­ir áformin eins og þau hafa ver­ið kynnt illa ígrund­uð og til þess fall­in að kosta rík­is­sjóð um­tals­verð­ar fjár­hæð­ir, auk lang­dreg­inna mála­ferla hér­lend­is og er­lend­is.

Alkó­hólismi rændi heilsu henn­ar vegna með­virkni

Helga Ósk­ars­dótt­ir var þjök­uð af and­legri og lík­am­legri van­líð­an vegna alkó­hól­isma. Samt var það ekki hún sem mis­not­aði áfengi eða önn­ur vímu­efni, held­ur var hún orð­in virki­lega veik af með­virkni. Hún var ekki nema fer­tug en leið eins og gam­alli konu. Hún leit­aði sér hjálp­ar, náði bata og hef­ur aldrei ver­ið frísk­ari, 73 ára, þriggja barna móð­ir og sex barna amma.

Lög­mað­ur­inn stað­festi kyn­ferð­is­legt sam­neyti við eig­in­konu skjól­stæð­ings

Lög­mað­ur sem hef­ur ver­ið kærð­ur fyr­ir kyn­ferð­is­brot gegn eig­in­konu skjól­stæð­ings var vin­ur hjón­anna og mætti í brúð­kaup­ið þeirra. Hann hafn­ar því að hafa brot­ið á kon­unni en stað­fest­ir kyn­ferð­is­legt sam­neyti á milli þeirra og held­ur því fram að hann hafi lengi átt í „dað­urs­sam­bandi“ við kon­una. „Ef ásak­an­irn­ar reyn­ast rétt­ar þá er um að ræða misneyt­ingu á því trausti sem mönn­um er feng­ið á grund­velli lög­manns­rétt­inda,“ seg­ir formað­ur Lög­manna­fé­lags Ís­lands.

Hval­irn­ir upp­lifa „gríð­ar­lega þján­ingu og ang­ist“

Síð­asta sum­ar veiddi Hval­ur hf. eina mjólk­andi lang­reyð­arkú, sem þýð­ir að hún hef­ur ver­ið með kálf á spena. Sá hef­ur lík­lega ekki lif­að lengi án móð­ur sinn­ar. Ell­efu kýr með fóstri voru veidd­ar. Sum þeirra höfðu náð um það bil 2/3 fæð­ing­ar­stærð­ar sinn­ar. Eft­ir­för í myrkri, allt að sex sprengiskutl­um skot­ið að einu og sama dýr­inu og tveggja klukku­stunda dauða­stríð þar sem lang­reyð­ur­in synti særð um, kaf­aði og blés, er með­al þess sem átti sér stað á síð­ustu ver­tíð Hvals hf. Lög um vel­ferð dýra voru ekki brot­in að mati Mat­væla­stofn­un­ar.

Þórður Snær JúlíussonAf hverju eru ís­lensk heim­ili lát­in reka sig eins og vog­un­ar­sjóð?

Þeg­ar allt er tek­ið sam­an þá þarf að búa yf­ir mik­illi getu og þekk­ingu til að verða „hepp­inn“ í hús­næð­is­mark­aðslottó­inu.

Bú­ið að hringja í Jens og hon­um er teflt fram sem næsta fram­kvæmda­stjóra SA

Stefnt er að því að ljúka við ráðn­ingu á næsta fram­kvæmda­stjóra Sam­taka at­vinnu­lífs­ins í næstu viku. Und­ir tug­ur er eft­ir í hatt­in­um en þeirra á með­al er Jens Garð­ar Helga­son, sem nýt­ur stuðn­ings sjáv­ar­út­veg­ar­ins. Eina nafn­ið inn­an úr Húsi at­vinnu­lífs­ins sem ligg­ur fyr­ir fyr­ir að sé á með­al um­sækj­enda er Sig­ríð­ur Mo­gensen frá Sam­tök­um iðn­að­ar­ins.

Mest lesið undanfarið ár

1

Jón Bald­vin við nem­anda: „Viltu hitta mig eft­ir næsta tíma“

Fimmtán ára stúlka í Haga­skóla hélt dag­bók vor­ið 1970 þar sem hún lýs­ir kyn­ferð­is­leg­um sam­skipt­um við Jón Bald­vin Hanni­bals­son sem þá var 31 árs gam­all kenn­ari henn­ar. Í bréfi sem hann sendi stúlk­unni seg­ist hann vilja stinga af frá öllu og liggja í kjöltu henn­ar.

2

Þar sem ósýni­lega fólk­ið býr í borg­inni

„Þetta var ör­ugg­asti stað­ur­inn minn,“ seg­ir Alma Lind Smára­dótt­ir þeg­ar hún opn­ar inn í ruslageymslu í bíla­kjall­ara í Reykja­vík. Þarna bjó hún hluta þeirra þriggja ára sem hún þvæld­ist um göt­ur bæj­ar­ins. Borg­in sést í öðru ljósi þeg­ar hún er séð með aug­um heim­il­is­lausra, ósýni­lega fólks­ins, þeirra sem flest­ir líta fram hjá eða hrekja burt. Ít­ar­legt og einlgæt við­tal við Ölmu Lind birt­ist í 162. tölu­blaði Stund­ar­inn­ar og má lesa í heild á slóð­inni: htt­ps://stund­in.is/grein/16051/

3

„Ég get ekki lif­að við þessa lygi“

Sig­ur­laug Hreins­dótt­ir seg­ir lög­regl­una hafa brugð­ist þeg­ar dótt­ir henn­ar hvarf fyr­ir fimm ár­um síð­an. Nefnd um eft­ir­lit með störf­um lög­reglu ger­ir fjöl­marg­ar at­huga­semd­ir við fram­göngu lög­reglu í mál­inu og bein­ir til­mæl­um um úr­bæt­ur til rík­is­lög­reglu­stjóra. „Ég biðst ein­lægr­ar af­sök­un­ar,“ skrif­ar Grím­ur Gríms­son, sem var hamp­að sem hetju og tók á móti við­ur­kenn­ingu sem mað­ur árs­ins. „Það var ótrú­lega sárt,“ seg­ir Sig­ur­laug. Sér hafi ver­ið fórn­að fyr­ir ímynd lög­regl­unn­ar.

4

„Hann hef­ur ekki beðist af­sök­un­ar“

Tón­list­ar­mað­ur­inn Auð­unn Lúth­ers­son, sem kall­ar sig Auð­ur, hef­ur við­ur­kennt að hafa far­ið „yf­ir mörk“ í sam­skipt­um við kon­ur. Kon­ur lýsa ágengni og meið­andi fram­komu sem hann hafi aldrei axl­að ábyrgð á.

5

Lifði af þrjú ár á göt­unni

Alma Lind Smára­dótt­ir end­aði á göt­unni eft­ir að hún missti son sinn frá sér. Þar þvæld­ist hún um í þrjú ár með sár sem náðu aldrei að gróa. Þeg­ar hún varð barns­haf­andi á ný mætti barna­vernd á fæð­ing­ar­deild­ina og fór fram á að hún myndi af­sala sér barn­inu.

6

„Hann var ekki að kaupa að­gengi að mér þeg­ar hann lán­aði mér pen­ing“

Katrín Lóa Kristrún­ar­dótt­ir þótt­ist hepp­in þeg­ar henni var tjáð af vinnu­veit­anda sín­um, Helga Vil­hjálms­syni í Góu, að hann gæti lán­að henni fyr­ir út­borg­un í íbúð. Hún hefði þó aldrei þeg­ið slíkt lán ef hún hefði vit­að hvað það hefði í för með sér en Katrín Lóa lýs­ir því að eft­ir lán­veit­ing­una hafi hún þurft að sitja und­ir kyn­ferð­is­legri áreitni Helga svo mán­uð­um skipti. Helgi bið­ur Katrínu Lóu af­sök­un­ar á fram­ferði sínu.

7

Mata-veld­ið: Skattaund­an­skot og sam­keppn­is­brot í skjóli rík­is­ins

Mata-systkin­in og fyr­ir­tæki þeirra hafa ít­rek­að ver­ið gerð aft­ur­reka með við­skiptaflétt­ur sem fólu í sér að koma mörg hundruð millj­óna hagn­aði und­an skatti. Á sama tíma og fyr­ir­tæki fjöl­skyld­unn­ar byggja hagn­að sinn á sölu mat­væla und­ir toll­vernd, hafa þau greitt há­ar sekt­ir fyr­ir sam­keppn­is­brot og lagst í ómælda vinnu við að kom­ast und­an því að greiða skatta hér á landi, með við­skiptaflétt­um í gegn­um þekkt skatta­skjól.

8

Fána­bann og refsi­að­gerð­ir í Palestínu í kjöl­far nið­ur­stöðu Sam­ein­uðu þjóð­anna

Degi eft­ir að ný rík­is­stjórn tók við völd­um í Ísra­el sam­þykkti alls­herj­ar­þing Sþ að fela Al­þjóða­dóm­stóln­um í Haag að meta lög­mæti her­náms Ísra­els­rík­is á Vest­ur­bakk­an­um. Síð­an þá hef­ur stjórn­in grip­ið til refsi­að­gerða og nú síð­ast fána­banns.

9

Skutl­að sex­tán ára til fanga á Litla-Hrauni: „Ég var alltaf hrædd“

Ingi­björg Lára Sveins­dótt­ir var sex­tán ára þeg­ar henni var ek­ið á Litla-Hraun í heim­sókn­ir til manns sem afplán­aði átta ára dóm fyr­ir full­komna am­feta­mín­verk­smiðju. Hún seg­ir sorg­legt að starfs­fólk hafi ekki séð hættu­merk­in þeg­ar hún mætti. Eng­inn hafi gert at­huga­semd við ald­ur henn­ar, þeg­ar henni var vís­að inn í her­bergi með steyptu rúmi þar sem henn­ar beið tölu­vert eldri mað­ur með hættu­leg­an af­brota­fer­il.

10

Myndu að „sjálf­sögðu ekki“ sætta sig við veru­leg­ar taf­ir á Ax­ar­vegi

Sveit­ar­stjórn Múla­þings mun ekki sætta sig við veru­leg­ar taf­ir á fram­kvæmd­um við Ax­ar­veg. Sveit­ar­stjór­inn ótt­ast reynd­ar ekk­ert slíkt enda hafi hann eng­in skila­boð feng­ið um að setja eigi fram­kvæmd­ina „í salt“ vegna þenslu.