Leigumarkaðurinn hefur setið á hakanum

8. maí, 2023

Vísitala leiguverðs á höfuðborgarsvæðinu hækkaði um 6,5 prósent á sex mánuðum þrátt fyrir að húsnæðisverð hafi á sama tíma staðið í stað. „Ég hef áhyggjur af því að þetta endi ekki vel fyrir leigjendur,“ segir Már Mixa hagfræðingur.

Mynd: Heiða Helgadóttir

Vísitala leiguverðs á höfuðborgarsvæðinu hækkaði um 6,5% á sex mánuðum samkvæmt síðustu tölum Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar (HMS), þrátt fyrir að húsnæðisverð hafi á sama tíma nánast staðið í stað.

Vísitala leiguverðs á höfuðborgarsvæðinu til mars 2011-2023Heimild: HMS

Máx Wolfgang Mixa, lektor í hagfræði við HÍ, segir að staðan á leigumarkaði sé að snúast við. „Í Covid-faraldrinum tók húsnæðisverð mikinn kipp en leiguverð stóð í stað. Þetta er óvenjulegt því yfirleitt hefur verið mikil fylgni milli húsnæðisverðs og leiguverðs. En nú er spáð metfjölda ferðamanna og miklar líkur á því að íbúðir fari aftur á skammtímaleigu. Ég hef áhyggjur af því að þetta endi ekki vel fyrir leigjendur.“

Þar að auki voru vextir á húsnæðislánum í sögulegu lágmarki meðan á faraldrinum stóð, sem gerði kaupendum auðveldara fyrir að kaupa húsnæði, en nú er öldin önnur. Vextir á óverðtryggðum húsnæðislánum voru minnst 3,3% vorið 2021 en hafa síðan þá hækkað um sex prósentustig og eru nú í kringum 9,3%.

Hefur lengi fylgst með stöðunni á húsnæðismarkaðnum

Már Wolfgang Mixatelur vera miklar líkur á því að leiguverð haldi áfram að hækka á næstunni.

Mynd: Heiða Helgadóttir

„Það eru um það bil fimmtán ár síðan ég fór að beina sjónum mínum að húsnæðismálum og þá ekki síst leigumálum. Þegar ég byrjaði að skrifa hafði enginn áhuga á þessu. Núna er um það bil þriðja hver ritgerð sem ég er að leiðbeina að fjalla um fasteignamarkaðinn. Fólk hefur mikinn áhuga á þessu.“

Sjálfur fór Már að hafa áhuga á leigumarkaðnum eftir að hafa heyrt sögu kunningja sem hafði erfiða reynslu af leigumarkaðinum og óvissunni sem honum fylgdi. „Vinkona dætra minna þurfti að flytjast úr miðbæ Hafnarfjarðar einhvers staðar út í Mosfellsbæ. Og þá þurfa börnin að skipta um skóla, það þarf að endurskipuleggja allt saman. Það var eiginlega í framhaldi af því sem augun mín opnuðust fyrir hversu slæm staða fólks á leigumarkaði er hérna. Það er líka áhyggjuefni að margir þeirra sem flæmdust á leigumarkað eftir að hafa misst húsið í hruninu eru stundum að festast á leigumarkaði árum saman og komast aldrei aftur inn. Og nú hafa vextir hækkað svo mikið að greiðslubyrðin af nýju láni er orðin óviðráðanleg fyrir marga.“

Aðeins 10% leigjenda eru á leigumarkaði af fúsum og frjálsum vilja. Samkvæmt viðhorfskönnun HMS segjast aðeins 10% leigjenda vera á leigumarkaði af fúsum og frjálsum vilja, en 19% telja sig ekki búa við húsnæðisöryggi. Könnunin var hins vegar framkvæmd árið 2021 og hlutfallið gæti hafa hækkað síðan þá. Hlutfall ráðstöfunartekna sem fór í leigu mældist 45% að meðaltali en talað er um „íþyngjandi húsnæðiskostnað“ þegar hlutfallið mælist yfir 40%. Síðan þá hefur leiguverð hækkað um nær 20% og því má gera ráð fyrir að hlutfallið hafi hækkað enn frekar.

Fjöldi íbúða í skammtímaleigu eykst hratt Eignir í skammtímaleigu til ferðamanna voru tiltölulega fáar á Covid-árunum 2020-2021 en fjöldi þeirra tvöfaldaðist síðan úr 1.082 upp í 2.180 samkvæmt Sýslumanninum á höfuðborgarsvæðinu. „Við erum að sjá mikla aukningu í umsóknir um heimagistingu núna. Það eru margar umsóknir að berast á hverjum degi og það sem af er árinu hafa 1732 umsóknir verið samþykktar og það er mjög líklegt að þær verði fleiri í ár en í fyrra,“ segir Oddur Björn Tryggvason, sérfræðingur hjá Sýslumanninum.

Við þetta bætist að aukin umsvif ferðaþjónustunnar kalla eftir meira vinnuafli. Til þess að manna störfin er gjarnan leitað til útlanda en fólksfjölgun af þessum sökum skapar aukna eftirspurn eftir leiguhúsnæði. „Á síðustu 20 árum hefur landsmönnum fjölgað um 100.000,“ segir Már. „Af þessum fjölda má gera ráð fyrir að 25% vinni við ferðaþjónustu.“ Þá eru afleidd störf ekki talin með, svo sem störf í smásölu og þjónustu sem tengist ekki ferðaþjónustu eingöngu en hefur vaxið vegna aukins fjölda ferðamanna.

Ferðamálastofa spáir 50% fjölgun ferðamanna fram til 2030. Verði þessi spá að veruleika er ljóst að álagið á leigumarkaðnum verður áfram mikið.

Vill miða lán við húsnæðisvísitölu Ein lausn sem Már hefur talað fyrir er að tengja húsnæðislán við húsnæðisvísitölu frekar en vísitölu neysluverðs eins og venjan hefur verið með verðtryggðum húsnæðislánum. „Í hruninu lenti fólk í því að höfuðstóll lánsins hækkaði vegna verðbólgu á sama tíma og fasteignaverð lækkaði og þá þurrkaðist allt út sem fólk hafði fjárfest í eigið húsnæði. Séu lán tengd við húsnæðisvísitölu þá lækkar höfuðstóllinn í sama takti og húsnæðisverð lækkar. Það dregur úr hættunni á því að eigið fé fólks þurrkist út við slíkar aðstæður.“

Séreignarstefnan og einstaklingshyggjan skemma fyrir „Hér á landi hefur séreignarstefnan lengi ráðið ríkjum, og það hefur verið á kostnað leigumarkaðarins, en það er ekki endilega slæmt að vera á leigumarkaði. Fyrir suma hentar hreinlega betur að vera á leigumarkaði, t.d. námsmenn sem hafa ekki ákveðið hvar þeir vilja búa, ungt fólk sem er að safna sér fyrir eigin húsnæði, eða fólk sem er í tímabundnu starfi einhver staðar og gerir ekki ráð fyrir að búa lengi á einum stað. Það sem er slæmt er óvissan sem getur fylgt því að vera á leigumarkaði þegar sveiflurnar í framboði og eftirspurn verða miklar.“

„Við þurfum að taka afstöðu til þess hvort við lítum á leigumarkaðinn sem einhvers konar neyðarúrræði eða bara eðlilegur hluti af húsnæðisframboði. Það er ákveðin einstaklingshyggja sem er kannski meira ráðandi hér á landi en hjá öðrum Norðurlandaþjóðum og hún hefur kannski líka spilað inn í.“

Leiguþak tvíeggjað sverð Formaður Leigjendasamtakanna hefur talað fyrir ýmsum aðgerðum til að bæta aðstöðu leigjenda, meðal annars þak á leiguverð. „Það er frábært að leigjendur séu komnir með svona sterkan talsmann,“ segir Már. „Hins vegar hef ég ekki mikla trú á því að leiguþak geti leyst málið.“ Hann nefnir sem dæmi að leiguþak hafi verið innleitt í Stokkhólmi í Svíþjóð, en þar hefur leiguþakið ekki komið í veg fyrir skort á leiguhúsnæði og margir neyðast til þess að leigja á svörtum markaði. Þeir sem eru með löglegan leigusamning með leiguþaki leigja þá gjarnan áfram til þeirra sem hafa ekki aðgang að slíkum samningi, en 500.000 manns eru á biðlista eftir löglegum leigusamningi og biðin getur tekið 20 til 30 ár.

Erfitt að ráða við miklar sveiflur í fólksfjölgun

Kári Friðrikssonhagfræðingur hjá HMS.

Kári Friðriksson, hagfræðingur hjá Húsnæðis- og mannvirkjastofnun, tekur í sama streng og segir leiguþak geta verið tvíeggjað sverð. Að hans mati sé flöskuhálsinn fyrst og fremst skortur á lóðaframboði en bæði stjórnsýslan og byggingarferlið séu seinvirk og það geti tekið mörg ár frá því að ákveðið er að skipuleggja nýtt íbúðahverfi þangað til nýjar íbúðir eru afhentar. Þá sé erfitt að ráða við miklar og tíðar sveiflur í eftirspurn eftir húsnæði. Á Íslandi séu slíkar sveiflur sérstaklega miklar og ýktari en í nágrannalöndum.

Sveiflur í umsvifum byggingariðnaðarins eru meiri á Íslandi en í fjölmennari löndum

Mynd: HMS

Miklar sveiflur í eftirspurn eftir húsnæði skýrast líklega af sveiflum í íbúafjölgun en vegna fámennisins hér á landi geta slíkar sveiflur verið talsvert meiri en í fjölmennari löndum. Erfitt og dýrt getur reynst fyrir byggingariðnaðinn að aðlagast þessum sveiflum og það endurspeglast í hærra húsnæðisverði.

Árleg fólksfjölgun í nokkrum EvrópulöndumHeimild: United Nation Population Division

Mynd: United Nation Population Division

Þá eru hagsveiflur sömuleiðis miklar hér á landi en fólksfjölgun hefur verið mjög háð hagsveiflunni. Í niðursveiflunni árin 2008-2011 var fólksfjölgunin nær engin eða jafnvel neikvæð en þegar hagvöxtur verður mikill kallar það á innflutt vinnuafl og þá getur fólksfjölgunin allt í einu orðið 2-2,5% á ári (árið 2022 reyndist einmitt metár í fólksfjölgun en þá mældist hún 3%). Í fjölmennari löndum er fólksfjölgun jafnari yfir tímann og munurinn milli ára sjaldan meiri en 1%.

Ofan á hagsveiflurnar bætast sveiflur í fjölda flóttamanna sem sækja til Íslands. Til að mynda voru umsækjendur um alþjóðlega vernd árið 2022 fimm sinnum fleiri en árið á undan, eða 4.500 (52% þeirra voru frá Úkraínu). Uppbygging húsnæðiskerfisins er langtímaverkefni sem þarf að undirbúa mörg ár fram í tímann en spár um mannfjölgun eru mjög ónákvæmar þar sem erfitt er að spá fyrir bæði um hagvöxt og fjölda flóttafólks sem sækir til landsins. Fólksfjölgunin ein og sér er ekki endilega vandamál heldur sveiflurnar í fólksfjölgun sem gera áætlanagerð erfiða.

Fólk á leigumarkaði minnihluti sem lítið er hugsað um Aðeins 16-17% landsmanna eru á leigumarkaði, og stór hluti þeirra eru innflytjendur sem hafa ekki kosningarétt. Þessi hópur hefur því mjög veika rödd þegar kemur að því að kalla eftir umbótum.

Flestar aðgerðir sem hefur verið gripið til á húsnæðismarkaðnum á undanförnum árum hafa verið í þágu kaupenda og eigenda húsnæðis. Leiðréttingin svokallaða, sem farið var í eftir fjármálahrunið, miðaði að því að létta með þeim sem þegar höfðu keypt húsnæði. Skattfrjáls ráðstöfun séreignarsparnaðar til niðurgreiðslu á húsnæðisláni var sömuleiðis ætluð þeim sem búa í eigin húsnæði og það sama má segja um hlutdeildarlánin sem núverandi stjórnvöld eru að veita til kaupa á fyrstu fasteign.

Allt bendir til þess að leigumarkaðurinn hafi einfaldlega setið á hakanum í langan tíma.

Kjósa

Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir (1) Mest lesið

Ætla aldrei aftur á Landspítalann vegna meðgöngu

Í tvígang missti Salóme Ýr Svavarsdóttir fóstur. Í fyrra skiptið var hún gengin rúmlega ellefu vikur. Eftir að hún fékk einkirningasótt var henni tjáð að helmingslíkur væru á að hún héldi fóstrinu. Ellefu árum síðar situr þessi sára reynsla enn í henni. Hún lærði að taka aðeins einn dag í einu.

Sif SigmarsdóttirÓsjálfbjarga óvitar

Disneyland hafði frá opnun árið 1955 þótt skemmtigarður í hæsta gæðaflokki þar sem ýtrustu öryggiskröfum var framfylgt. Hvað fór úrskeiðis?

Borgaði 2 milljónir fyrir sögufrægt hús á Flateyri sem metið er á 20

Sögufrægt timburhús á Flateyri var selt til einkaaðila í fyrra fyrir 1/10 af fasteignamati. Í húsinu er rekin bóka- og gjafavöruverslun. Minjasjóður Önundarfjarðar réði ekki við að fjármagna endurbætur á húsinu og reyndi að gefa Ísafjarðarbæ það. Þegar það gekk ekki bauðst eiganda verslunarinnar, ‘Ágústu Guðmundsdóttur, tækifæri á að kaupa það fyrir yfirtöku skulda.

„Það er erfitt að hætta þessu“

Sigurður Ingi Jóhannsson innviðaráðherra, sem fer með húsnæðismál í ríkisstjórninni, segir að sá húsnæðisstuðningur sem verið sé að veita í gegnum skattfrjálsan séreignarsparnað til að greiða niður íbúðalán sé „gríðarlegur“. Hann gengst við því að stuðningurinn sé að uppistöðu ekki að lenda hjá hópum sem þurfi helst á honum að halda. Reynt hafi verið að hætta með úrræðið en þrýstingur hafi verið settur á að viðhalda því. Því verði þó hætt í lok næsta árs og fram undan sé viðsnúningur á því húsnæðisstuðningskerfi sem verið hefur við lýði.

Fimm góðar gönguleiðir á höfuðborgarsvæðinu

Nú þegar farið er að sjást til sólar eftir langan og óvenjukaldan vetur vaknar útivistarþráin hjá mörgum borgarbúum. Einar Skúlason leiðsögumaður segir frá fimm góðum gönguleiðum á höfuðborgarsvæðinu.

Margrét TryggvadóttirSjálfsalamenningin í Kópavogi

Ýmsir hafa tekið andköf yfir niðurskurðarhnífnum sem mundaður hefur verið í kringum menningarstofnanir Kópavogs undanfarnar vikur en meirihluti Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks í bænum hefur nú samþykkt tillögur bæjarstjórans í þeim efnum. Tillögurnar sem voru leyndarmál fram að afgreiðslu fela meðal annars í sér niðurlagningu Héraðsskjalasafns Kópavogs, án þess að starfsemi þess hafi verið komið annað og niðurlagningu á rannsóknarhluta Náttúrufræðistofu…

Tugir milljarða í húsnæðisbætur fyrir ríkasta hluta þjóðarinnar

Fyrir níu árum síðan var tekin ákvörðun um að umbylta húsnæðisbótakerfi Íslands. Vaxtabótakerfið, sem studdi best við tekjulægri hópa, var veikt verulega og í stað þess komið á fyrirkomulagi skattaívilnana til þeirra sem nota séreignarsparnað til að borga niður íbúðalán. Fjármála- og efnahagsráðuneytið metur eftirgjöf hins opinbera á tekjum vegna þessa á um 50 milljarða króna. Um 77 prósent þeirrar upphæðar hefur lent hjá þremur efstu tekjuhópunum. Um sjö prósent hennar hefur farið til þess helmings landsmanna sem hefur lægstu tekjurnar.

Mest lesið

Ætla aldrei aftur á Landspítalann vegna meðgöngu

Sif SigmarsdóttirÓsjálfbjarga óvitar

Disneyland hafði frá opnun árið 1955 þótt skemmtigarður í hæsta gæðaflokki þar sem ýtrustu öryggiskröfum var framfylgt. Hvað fór úrskeiðis?

Borgaði 2 milljónir fyrir sögufrægt hús á Flateyri sem metið er á 20

„Það er erfitt að hætta þessu“

Fimm góðar gönguleiðir á höfuðborgarsvæðinu

Margrét TryggvadóttirSjálfsalamenningin í Kópavogi

Tugir milljarða í húsnæðisbætur fyrir ríkasta hluta þjóðarinnar

Hrafn JónssonStríðið óendanlega

Ísland ætlar sér að verða eina landið í heiminum sem hefur sigrað stríðið gegn fíkniefnum svo stjórnvöld þurfi ekki að horfast í augu við hvað raunverulegar úrbætur kosta.

Ein áhrifamesta kona í dönsku atvinnulífi hrökklast frá

Þegar Lizette Risgaard var kjörin fyrsti formaður danska alþýðusambandsins fyrir fjórum árum þóttu það mikil tíðindi. Kona hafði ekki áður gegnt svo háu embætti innan samtaka launafólks. Nú hefur hún hrökklast úr formannsstólnum.

Kristlín DísLengi getur vont versnað

Heimsendaspákonan Kristlín Dís sér ekki eftir neinu í lífinu. Eða hvað?

Mest lesið í vikunni

Fóru tómhent heim af fæðingardeildinni

Særós Lilja Tordenskjöld Bergsveinsdóttir var gengin 23 vikur með sitt fyrsta barn þegar ógæfan skall á. Hún lýsir hér aðdragandanum að barnsmissi, dvölinni á spítalanum og sorginni.

SkýringRannsókn á einelti í Menntasjóði

Mannlegu afleiðingarnar af einni stöðuveitingu ráðherra

Mál Hrafnhildar Ástu Þorvaldsdóttur hjá Menntasjóði námsmanna hefur haft fjölþættar afleiðingar á síðustu 10 árum. Áminning sem hún var með vegna samskiptavandamála í ráðuneyti var afturkölluð og Illugi Gunnarsson skipaði hana þvert á mat stjórnar LÍN. Síðan þá hafa komið upp tvö eineltismál í Menntasjóði námsmanna og ráðuneytið rannsakar nú stofnunina vegna þessa.

Ætla aldrei aftur á Landspítalann vegna meðgöngu

Sif SigmarsdóttirÓsjálfbjarga óvitar

Disneyland hafði frá opnun árið 1955 þótt skemmtigarður í hæsta gæðaflokki þar sem ýtrustu öryggiskröfum var framfylgt. Hvað fór úrskeiðis?

Borgaði 2 milljónir fyrir sögufrægt hús á Flateyri sem metið er á 20

Símon VestarrReykjanesbæjarbúinn sem var aldrei spurður

„Það er það eina sem rasismi er. Ranghugmynd sem fólk þarf hjálp við að sigrast á. Fyrsta skrefið er að viðurkenna vandann. Hætta að fara undan í flæmingi.“ Símon Vestarr Hjaltason skrifar um birtingarmyndir kynþáttafordóma.

Búinn að bíða eftir að það yrði ekið á hann

Kristján Finnsson var á leið til vinnu með dóttur sína í eftirdragi þegar stærðarinnar pallbíll þveraði hjólastíg í Borgartúni fyrirvaralaust. Feðginin sluppu vel frá slysinu. Kristján hjólar götuna reglulega og hefur oft þurft að forða árekstri. Hann kallar eftir aukinni meðvitund ökumanna.

Mest lesið í mánuðinum

Móðir mannsins sem lést eftir stunguárás: „Ég dæmi ekki foreldra þeirra því ég er sjálf móðir“

Móðir mannsins sem lést á fimmtudag eftir að hafa verið stunginn á bílastæði Fjarðarkaupa í Hafnarfirði segist vera með djúpt sár í hjartanu. Sonur hennar hafi átt dóttur í Póllandi en hafi verið hér til að sjá fyrir fjölskyldu sinni. Hún er að bugast af sorg en reiknar þó með að mesta sjokkið sé eftir.

Þórður Snær Júlíusson„Það víkur ekki þegar það labbar á miðri götu og ég er að keyra götuna“

Tilraun stendur yfir við að flytja inn menningarstríð til Íslands sem pólitískir lukkuriddarar hafa getað nýtt sér annars staðar í leit að völdum. Það snýst um að skipta heiminum upp, á grundvelli hræðsluáróðurs, í „okkur“ og „hina“. Svarthvíta mynd sem aðgreinir hið „góða“ frá hinu „illa“. Og ráðast svo á ímyndaða andstæðinginn.

Kristján Einar var dæmdur fyrir ofbeldisfullt rán á Spáni

Kristján Einar Sigurbjörnsson sjómaður, sem stundum er kallaður áhrifavaldur, var dæmdur í tæplega fjögurra ára skilorðsbundið fangelsi fyrir rán og tilraun til ráns í fyrra. Hann sat í gæsluvarðhaldi í átta mánuði og játaði sök á endanum og kom til Íslands. Við heimkomuna sagði hann sögur um brot sín og afplánun sem ganga ekki alveg upp miðað við dóminn í máli hans.

ViðtalFjárhagslegt ofbeldi

Loksins frjáls úr helvíti

Kona sem er að losna úr áratuga hjónabandi áttaði sig ekki á því fyrr en fyrir þremur árum að hún væri beitt andlegu ofbeldi af eiginmanni sínum, og enn síðar að ofbeldið væri einnig bæði kynferðislegt og fjárhagslegt. Hún segir hann iðulega koma með nýjar afsakanir fyrir því að skrifa ekki fjárskiptasamning og draga þannig að klára skilnaðinn. Hún segist stundum hafa óskað þess að hann myndi lenda í bílslysi og deyja. Aðeins þannig yrði hún frjáls.

ÚttektErfðavöldin á Alþingi

Þingmennska reynist nátengd ætterni

Af núverandi alþingismönnum er þriðjungur tengdur nánum fjölskylduböndum við fólk sem áður hefur setið á Alþingi. Fimm þingmenn eiga feður sem sátu á Alþingi og fjórir þingmenn eiga afa eða ömmu sem einnig voru alþingismenn. Þessu til viðbótar eru tólf þingmenn nátengdir fólki sem hefur verið virkt í sveitarstjórnum eða hefur verið áhrifafólk í stjórnmálaflokkum.

Íbúar um flóttafólk: „Mikið af þessu á flakki á nóttunni“

Blaðamaður og ljósmyndari Heimildarinnar heimsóttu Reykjanesbæ og tóku nokkra íbúa tali um þann orðróm sem gengið hefur um bæinn, að ógn stafi af flóttafólki og umsækjendum um alþjóðlega vernd.

Eigandi Arnarlax óttast að tími sjókvía sé senn á enda á Íslandi

Norska laxeldisfyrirtækið Salmar AS, stærsti hluthafi Arnarlax á Bíldudal, hefur áhyggjur af því að tími sjókvía á Íslandi kunni senn að vera á enda. Á sama tíma þróar fyrirtækið aflandslausnir í laxeldi sem flytja eiga iðnaðinn út á rúmsjó.

Mest lesið í mánuðinum

Móðir mannsins sem lést eftir stunguárás: „Ég dæmi ekki foreldra þeirra því ég er sjálf móðir“

Þórður Snær Júlíusson„Það víkur ekki þegar það labbar á miðri götu og ég er að keyra götuna“

Kristján Einar var dæmdur fyrir ofbeldisfullt rán á Spáni

ViðtalFjárhagslegt ofbeldi

Loksins frjáls úr helvíti

ÚttektErfðavöldin á Alþingi

Þingmennska reynist nátengd ætterni

Íbúar um flóttafólk: „Mikið af þessu á flakki á nóttunni“

Eigandi Arnarlax óttast að tími sjókvía sé senn á enda á Íslandi

Hvað gerðist eiginlega í Elon Musk viðtalinu?

Elon Musk ræddi við fréttamann BBC í tæpa klukkustund nú á dögunum. Viðtalið hefur farið eins og eldsveipur um netheima. Heimildin tók saman megin atriði viðtalsins.

Ásmundur Einar skráði ekki hús sem hann leigir út á 400 þúsund á mánuði í hagsmunaskrá

Ásmundur Einar Daðason, mennta- og barnamálaráðherra, segir að það hafi verið mistök að hús sem hann á í Borgarnesi hafi ekki verið skráð í hagsmunaskrá. Ráðherrann og eiginkona hans hafa leigt húsið út fyrir 400 þúsund á mánuði síðastliðið ár. Samkvæmt reglum um hagsmunaskráningu eiga þingmenn að tilgreina fasteignir sem þeir búa ekki í hagsmunaskráningu sem og tekjur sem þeir hafa af þeim.

Fóru tómhent heim af fæðingardeildinni

Særós Lilja Tordenskjöld Bergsveinsdóttir var gengin 23 vikur með sitt fyrsta barn þegar ógæfan skall á. Hún lýsir hér aðdragandanum að barnsmissi, dvölinni á spítalanum og sorginni.

Nýtt efni

GagnrýniStelpur og strákar

Ofbeldi feðraveldisins og bjargráð

Sigríður Jónsdóttir brá sér í Tjarnarbíó og rýnir í verkið Stelpur og strákar …

Stöndum frammi fyrir því að skoða „hvort þessi atvinnugrein tilheyri ekki fortíð frekar en framtíð”

Andrés Ingi Jónsson spurði Svandísi Svavarsdóttur matvælaráðherra hvort hún hygðist leyfa hvalveiðar í sumar, í kjölfar nýrrar skýrslu frá MAST um meðferð hvala sem veiddir eru við Íslandsstrendur.

„Er hæstvirtur forsætisráðherra algerlega veruleikafirrt?”

Inga Sæland spurði Katrínu Jakobsdóttur forsætisráðherra út í efnahagsástandið á Íslandi á þingi í dag. Katrín sagði hagstjórn snúast um að gera áætlanir og standa við þær.

Leigumarkaðurinn hefur setið á hakanum

Umboðsmaður vill fá öll samskipti Bjarna við Bankasýsluna

Umboðsmaður Alþingis vill frekari skýringar frá Bjarna Benediktssyni fjármála- og efnahagsráðherra á afstöðu hans til eigin hæfis vegna sölu á 22,5 prósenta hlut í Íslandsbanka. EInnig vill umboðsmaður fá afhent öll gögn um samskipti ráðherrans og ráðuneytis hans við Bankasýslu ríkisins í söluferlinu.

„Er í lagi að við íbúar fórnum okkar lífsgæðum vegna ímyndargjörnings Heidelbergs?“

Svifryk og hávaði. Þung umferð stórra flutningabíla og byggingar sem yrðu 60 metrar á hæð, annaðhvort við þéttbýlið eða rétt utan þess. Íbúar og stofnanir vilja ítarlegra mat á umhverfisáhrifum mölunarverksmiðju í Þorlákshöfn sem sementsrisinn Heidelberg áformar.

Hvalveiðarnar samræmast ekki markmiðum laga um velferð dýra

Af þeim 148 hvölum sem voru veiddir hér við land síðasta sumar, voru 36 hvalir (24%) skotnir oftar en einu sinni. Þar af voru fimm hvalir skotnir þrisvar og fjórir hvalir skotnir fjórum sinnum. Einum hval með skutul í bakinu var veitt eftirför í 5 klukkustundir án árangurs.

Dökk mynd dregst upp af stöðu innflytjenda

Innflytjendur standa mun verr en innfæddir Íslendingar þegar kemur að efnahag, stöðu á húsnæðismarkaði og andlegri heilsu samkvæmt yfirgripsmikilli nýrri könnun. Fjórðungur innflytjenda gat ekki keypt afmælis- eða jólagjafir fyrir börn sín á síðustu tólf mánuðum.

Mögulegt að fólk með fötlun þurfi lögreglufylgd um lokuð svæði

Meðal ráðstafana fyrir hreyfihamlaða sem koma til greina vegna víðtækra götulokana á meðan leiðtogafundi Evrópuráðsins stendur í Reykjavík er að lögreglumaður fylgi fólki með fötlun innan lokaðs svæðis. „Við erum ekki vön þessu og auðvitað hugsar maður ýmislegt,“ segir formaður Öryrkjabandalags Íslands.

Erjur

Sófakartaflan rýnir í þáttaröðina Beef. Henni líkaði vel við það sem hún sá – en einungis eitt varpaði skugga á upplifunina.

Dómsdagur

Andrea og Steindór ræða mynd Egils Eðvarðssonar frá 1998, Dómsdagur.

Ástþór JóhannssonÓvissuþáttunum fjölgar í aðdraganda tvöfaldra tyrkneskra kosninga

Ástþór Jóhannsson fer yfir stöðuna í tyrkneskum stjórnmálum og veltir fyrir sér hvort Kemal Kilicdaroglu, helsti mótframbjóðandi Recep Tayyip Erdogan, sitjandi forseta, eigi raunverulega möguleika í komandi forsetakosningum.

Mest lesið undanfarið ár

Jón Baldvin við nemanda: „Viltu hitta mig eftir næsta tíma“

Fimmtán ára stúlka í Hagaskóla hélt dagbók vorið 1970 þar sem hún lýsir kynferðislegum samskiptum við Jón Baldvin Hannibalsson sem þá var 31 árs gamall kennari hennar. Í bréfi sem hann sendi stúlkunni segist hann vilja stinga af frá öllu og liggja í kjöltu hennar.

Þar sem ósýnilega fólkið býr í borginni

„Þetta var öruggasti staðurinn minn,“ segir Alma Lind Smáradóttir þegar hún opnar inn í ruslageymslu í bílakjallara í Reykjavík. Þarna bjó hún hluta þeirra þriggja ára sem hún þvældist um götur bæjarins. Borgin sést í öðru ljósi þegar hún er séð með augum heimilislausra, ósýnilega fólksins, þeirra sem flestir líta fram hjá eða hrekja burt. Ítarlegt og einlgæt viðtal við Ölmu Lind birtist í 162. tölublaði Stundarinnar og má lesa í heild á slóðinni: https://stundin.is/grein/16051/

„Ég get ekki lifað við þessa lygi“

Sigurlaug Hreinsdóttir segir lögregluna hafa brugðist þegar dóttir hennar hvarf fyrir fimm árum síðan. Nefnd um eftirlit með störfum lögreglu gerir fjölmargar athugasemdir við framgöngu lögreglu í málinu og beinir tilmælum um úrbætur til ríkislögreglustjóra. „Ég biðst einlægrar afsökunar,“ skrifar Grímur Grímsson, sem var hampað sem hetju og tók á móti viðurkenningu sem maður ársins. „Það var ótrúlega sárt,“ segir Sigurlaug. Sér hafi verið fórnað fyrir ímynd lögreglunnar.

„Hann hefur ekki beðist afsökunar“

Tónlistarmaðurinn Auðunn Lúthersson, sem kallar sig Auður, hefur viðurkennt að hafa farið „yfir mörk“ í samskiptum við konur. Konur lýsa ágengni og meiðandi framkomu sem hann hafi aldrei axlað ábyrgð á.

Lifði af þrjú ár á götunni

Alma Lind Smáradóttir endaði á götunni eftir að hún missti son sinn frá sér. Þar þvældist hún um í þrjú ár með sár sem náðu aldrei að gróa. Þegar hún varð barnshafandi á ný mætti barnavernd á fæðingardeildina og fór fram á að hún myndi afsala sér barninu.

„Hann var ekki að kaupa aðgengi að mér þegar hann lánaði mér pening“

Katrín Lóa Kristrúnardóttir þóttist heppin þegar henni var tjáð af vinnuveitanda sínum, Helga Vilhjálmssyni í Góu, að hann gæti lánað henni fyrir útborgun í íbúð. Hún hefði þó aldrei þegið slíkt lán ef hún hefði vitað hvað það hefði í för með sér en Katrín Lóa lýsir því að eftir lánveitinguna hafi hún þurft að sitja undir kynferðislegri áreitni Helga svo mánuðum skipti. Helgi biður Katrínu Lóu afsökunar á framferði sínu.

Mata-veldið: Skattaundanskot og samkeppnisbrot í skjóli ríkisins

Mata-systkinin og fyrirtæki þeirra hafa ítrekað verið gerð afturreka með viðskiptafléttur sem fólu í sér að koma mörg hundruð milljóna hagnaði undan skatti. Á sama tíma og fyrirtæki fjölskyldunnar byggja hagnað sinn á sölu matvæla undir tollvernd, hafa þau greitt háar sektir fyrir samkeppnisbrot og lagst í ómælda vinnu við að komast undan því að greiða skatta hér á landi, með viðskiptafléttum í gegnum þekkt skattaskjól.

Skutlað sextán ára til fanga á Litla-Hrauni: „Ég var alltaf hrædd“

Ingibjörg Lára Sveinsdóttir var sextán ára þegar henni var ekið á Litla-Hraun í heimsóknir til manns sem afplánaði átta ára dóm fyrir fullkomna amfetamínverksmiðju. Hún segir sorglegt að starfsfólk hafi ekki séð hættumerkin þegar hún mætti. Enginn hafi gert athugasemd við aldur hennar, þegar henni var vísað inn í herbergi með steyptu rúmi þar sem hennar beið töluvert eldri maður með hættulegan afbrotaferil.

Magdalena – „Til þess að fá nálgunarbann, þá verður þú að fá hann til að ráðast á þig“

Magdalena Valdemarsdóttir var föst í ofbeldissambandi í 10 mánuði og segir ofbeldið hafi haldið áfram þrátt fyrir sambandsslit. Alvarlegt ofbeldi á sér stundum stað eftir sambandsslit og það er ekkert sem segir að þegar ofbeldissambandi sé slitið þá sé ofbeldið búið. Árið 2017 kærði Magdalena barnsföður sinn fyrir tilraun til manndráps. Barnsfaðir hennar fékk 18 mánað fangelsi fyrir húsbrot, eignaspjöll og líkamsárás með því að hafa ruðst inn til hennar, slegið hana tvívegis með flötum lófa í andlit en jafnframt tekið hana í tvisvar sinnum kverkataki með báðum höndum þannig að hún átti erfitt með að anda en hún var gengin 17 vikur á leið með tvíbura þeirra.

Eigandi Mandi ákærður fyrir líkamsárás: „Hann sparkaði í magann á mér og sló mig í höfuðið, ítrekað“

Hlal Jarah, eigandi veitingastaðarins Mandi hefur verið ákærður fyrir að ráðast með barsmíðum á Kefsan Fatehi á annan dag jóla 2020. Upptökur sýna Hlal slá Kefsan í höfuðið og sparka í hana. Sjálf lýsir hún ógnunum, morðhótunum og kynferðislegri áreitni af hendi Hlal og manna honum tengdum.

Leigumarkaðurinn hefur setið á hakanum

Hrafn Sveinbjarnarson GK 255

Nýjast

Hollenska þýðingin tekin úr sölu – Vísir

Yfirtökuboðinu var ætlað að hagnast á veikri stjórn Marels og erfiðleikum Eyris – Innherji

Verðbólgan hækkar lítillega í átta prósent – Vísir

Vinsælt

Hollenska þýðingin tekin úr sölu – Vísir

Yfirtökuboðinu var ætlað að hagnast á veikri stjórn Marels og erfiðleikum Eyris – Innherji

Verðbólgan hækkar lítillega í átta prósent – Vísir

Sitemap