Samstæða Reykjavíkurborgar skilaði samtals sex milljarða króna hagnaði. Þar skipti mestu að virði rúmlega þrjú þúsund íbúða í eigu Félagsbústaða hækkaði langt umfram spár. A-hluti borgarinnar tapaði hins vegar tæpum 13 milljörðum króna meira en áætlað hafði verið.
Borgarstjórinn Dagur B. Eggertsson er borgarstjóri Reykjavíkur og mun sitja í því embætti út þetta ár. Þá tekur Einar Þorsteinsson við. Mynd: Heimildin / Davíð Þór
Í fjárhagsáætlun Reykjavíkurborgar vegna rekstrarársins 2022 var gert ráð fyrir að A-hluti borgarinnar, sá sem er fjármagnaður með skatttekjum, myndi skila 2,8 milljarða króna tapi í fyrra. Niðurstaðan í rekstri borgarinnar reyndist hins vegar allt önnur. Tapið á A-hlutanum var 15,6 milljarðar króna. Þar skeikaði 12,8 milljörðum króna.
Samstæðan í heild, A- og B-hlutinn, skilaði hins vegar sex milljarða króna hagnaði, sem var þremur milljörðum króna undir fjárhagsáætlun. Þar skipti mestu að matsbreytingar fjárfestingaeigna, sem eru þær 3.067 íbúðir sem Félagsbústaðir eiga, voru 21 milljarður króna í stað þeirra sex sem gert hafði verið ráð fyrir í áætlunum. Þetta gerðist vegna þess að íbúðaverð á höfuðborgarsvæðinu hækkaði miklu meira en áætlanir gerðu ráð fyrir. Hér er þó um peninga sem ekki er hægt að ráðstafa nema með því að selja umræddar íbúðir, en Reykjavíkurborg er bakbeinið í félagslega húsnæðiskerfinu á höfuðborgarsvæðinu með nálægt 80 prósent alls slíks húsnæðis á svæðinu innan sinna marka.
Þetta má lesa úr ársreikningi Reykjavíkurborgar sem birtur var í dag.
Í tilkynningu frá borginni segir að þegar ljóst var að stefndi í að áætlanir myndu ekki standast vegna hækkandi verðbólgu og tafa á leiðréttingum frá ríkinu, hafi í byrjun september 2022 verið samþykktar í borgarráði aðgerðir til að takast á við halla í rekstri og önnur áhrif erfiðra skilyrða í ytra efnahagsumhverfi borgarinnar. „Dregið var úr fjárfestingum og þar með lántökuþörf. Gjaldskrár voru leiðréttar í ljósi aukinnar verðbólgu. Þá voru settar samræmdar reglur um ráðningar til að gæta aðhalds á því sviði. Fimm ára fjárhagsáætlun fyrir árin 2023-2027 sem samþykkt var í borgarstjórn 6. desember síðastliðinn tekur með sama hætti mið af erfiðri stöðu.“
Rekja tapið til verðbólgu og ríkisskuldar Forsvarsmenn Reykjavíkurborgar segja að meginástæða þess að svona mikið tap hafi verið á A-hlutanum vera tvær. Annars vegar verðbólga og vaxtahækkanir sem hún hefur leitt af sér, sem hafi aukið fjármagnskostnað, aðallega vegna verðtryggðra lána, um margra milljarða króna. Hins vegar er um að ræða sá halli sem er á rekstri á málaflokki fatlaðra, en hann var 9,3 milljarðar króna á síðasta ári. Um er að ræða lögbundna þjónustu sem færð var frá ríkinu til sveitarfélaga fyrir rúmum áratug án þess að nægjanlegir tekjustofnar fylgdu með. Reykjavíkurborg metur þann halla sem er á rekstri málaflokksins, vegna þess að ríkið hafi ekki látið fjármagn fylgja skuldbindingum, á 35,6 milljarða króna á árunum 2011 til 2022.
Hinn hlutinn í rekstri borgarinnar, B-hlutinn, nær yfir afkomu þeirra fyrirtækja sem borgin á að öllu leyti eða að hluta. Fyrirtækin sem teljast til B-hlutans eru Orkuveita Reykjavíkur, Faxaflóahafnir sf., Félagsbústaðir hf., Íþrótta- og sýningahöllin hf., Malbikunarstöðin Höfði hf., Slökkvilið höfuðborgarsvæðisins bs., Sorpa bs. og Strætó bs, auk Aflvaka hf og Þjóðarleikvangs ehf. Þessi hluti var rekinn langt yfir áætlun, en hagnaður af rekstri hans nam 21,5 milljarði króna. Stóra breytan þar var, líkt og áður sagði, miklar matsbreytingar á virði eigna Félagsbústaða.
Yfir skuldaviðmiði Samkvæmt sveitarstjórnarlögum ber sveitarstjórn að sjá til þess að rekstri, fjárfestingum og ráðstöfun eigna og sjóða sé þannig hagað á hverjum tíma að sveitarfélagið muni til framtíðar geta sinnt skyldubundnum verkefnum sínum.
Til að fullnægja þessari skyldu er sveitarfélögum gert að fylgja ákveðnum fjármálareglum. Þær fela í fyrsta lagi í sér svokallað jafnvægisviðmið, sem segir að samanlögð heildarútgjöld samstæðu til rekstrar á hverju þriggja ára tímabili megi ekki verða hærri en nemur samanlögðum reglulegum tekjum. Í öðrum lagi er svokallað skuldaviðmið, sem í felst að heildarskuldir og skuldbindingar samstæðu séu ekki hærri en 150 prósent af reglulegum tekjum.
Skuldaviðmið samstæðu Reykjavíkurborgar hefur verið að hækka nokkuð skarpt á skömmum tíma. Það var til að mynda 79 prósent árið 2019 en er nú 158 prósent. Það verður þó að taka fram að árið 2022 er fyrsta árið sem skuldir Orkuveitu Reykjavíkur eru taldar með við útreikninginn á skuldaviðmiðunum og hefur það umtalsverð áhrif. Án hennar væri skuldaviðmiðið 108 prósent.
Auk þess ætlar borgin sér að vaxa út úr þeirri stöðu sem nú er uppi með því að ráðast í sóknaráætlun í fjárfestingum.
Viðmiðið var hækkað tímabundið upp í 200 prósent með lögum sem Alþingi setti árið 2020 til að mæta efnahagslegum áhrifum heimsfaraldurs kórónuveiru. Sú heimild er sem stendur í gildi til loka árs 2025. Reykjavík hefur því út það ár að koma skuldaviðmiðinu aftur undir 150 prósent.
Óánægð en styðja samt meirihlutann Þrátt fyrir fjárhagsstöðu borgarinnar og það að borgarstjórnarmeirihluti Samfylkingar, Framsóknar, Pírata og Viðreisnar sem myndaður var í fyrra hafi þurft að takast á við fjölmörg önnur erfið mál, til að mynda tengd leikskólum, myglu og snjómokstri, þá mælist sameiginlegt fylgi þeirra enn mjög svipað og flokkarnir fjórir fengu í síðustu kosningum.
Alls segjast 54,8 prósent aðspurðra í nýrri könnun Maskínu að þeir myndu kjósa einhvern flokkanna fjögurra sem mynda meirihlutann, en þeir fengu 56,4 prósent atkvæða í kosningunum í fyrra. Töluverð tilfærsla hefur þó orðið á fylgi á milli þeirra. Samfylkingin hefur bætt við sig tæpum sjö prósentustigum og mælist með 27 prósent fylgi. Viðreisn og Píratar hafa einnig bætt vel við sig en Framsóknarflokkurinn, undir stjórn Einars Þorsteinssonar verðandi borgarstjóra, hefur hrunið. Flokkurinn vann mikinn kosningarsigur síðast og fékk 18,7 prósent atkvæða. Nú segjast 5,1 prósent borgarbúa að það sé bara best að kjósa Framsókn.
Tekur viðEinar Þorsteinsson er oddviti Framsóknarflokksins í Reykjavíkurborg.
Mynd: Heimildin / Davíð Þór
Í könnuninni kemur einnig fram umtalsverð óánægja með frammistöðu meirihlutans. Alls sögðust 54,1 prósent aðspurðra að þeir teldu að hann hefði staðið sig illa og einungis 16,8 prósent töldu hann hafa staðið sig vel. Þessi óánægja virðist ekki gera kjósendur fráhverfa því að styðja áfram við meirihlutann, enda hefur minnihlutinn í borgarstjórn einungis bætt við sig tæpum tveimur prósentustigum samanlagt það sem af er kjörtímabili.
Sitjandi borgarstjóri, Dagur. B. Eggertsson, mælist ekki sérstaklega vinsæll. Einungis 11,3 prósent sögðu hann hafa staðið sig best borgarfulltrúa á kjörtímabilinu. Einungis sex prósent nefndu Einar, sem tekur við af Degi um komandi áramót.
Kjósa
2
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.
Athugasemdir Mest lesið
1
ViðtalFjárhagslegt ofbeldi
Loksins frjáls úr helvíti
Kona sem er að losna úr áratuga hjónabandi áttaði sig ekki á því fyrr en fyrir þremur árum að hún væri beitt andlegu ofbeldi af eiginmanni sínum, og enn síðar að ofbeldið væri einnig bæði kynferðislegt og fjárhagslegt. Hún segir hann iðulega koma með nýjar afsakanir fyrir því að skrifa ekki fjárskiptasamning og draga þannig að klára skilnaðinn. Hún segist stundum hafa óskað þess að hann myndi lenda í bílslysi og deyja. Aðeins þannig yrði hún frjáls.
2
Kona hætti í Menntasjóði eftir skýrslu um eineltistilburði Hrafnhildar
Starfslokasamningar hafa verið gerðir við tvo starfsmenn Menntasjóðs námsmanna eftir að sálfræðifyrirtæki skrifuðu skýrslur um einelti í garð þeirra. Í báðum tilfellum sögðust starfsmennirnir hafa orðið fyrir einelti framkvæmdastjórans Hrafnhildar Ástu Þorvaldsdóttur. Öðru málinu er ólokið en hið seinna er á borði Áslaugar Örnu Sigurbjörnsdóttur, ráðherra háskólamála.
3
„Það var ekki möguleiki fyrir mig að verða ólétt utan þessa tíma“
Íslensk kona notaði algrím bæði til að koma í veg fyrir barnsburð en einnig sem hjálparhellu þegar hún ákvað að reyna að eignast barn. Ljósmóðir segir það jákvætt að konur séu að skoða fleiri möguleika en minnir á mikilvægi heilbrigðisstarfsfólks.
4
ViðtalFjárhagslegt ofbeldi
„Ég er föst á heimilinu“
Kona sem beitt er fjárhagslegu, andlegu og kynferðislegu ofbeldi af eiginmanni sínum er föst með honum á sameiginlegu heimili þeirra. Þar sem þau eiga íbúð á hún ekki rétt á fjárhagslegum stuðningi til að flýja út af heimilinu. Maðurinn neitar að skrifa undir skilnaðarpappíra og neitar að selja íbúðina. Hann skammar hana ef hún kaupir sér peysu án þess að fá leyfi.
5
Hrafnhildur SigmarsdóttirÞrútinn hrútur og kolklikkaðar kuntur
Á meðan æsifréttamennska og feðraveldið vill persónugera eina manneskju sem rödd baráttunnar til að auðveldara sé að skrásetja fall hennar þá neyðast kolklikkaðar kuntur af öllum kynjum til að halda áfram að tuða um tölfræði og skrifa og tala um kynbundið ofbeldi.
6
Skólarnir hættu að vinna með Landvernd vegna gagnrýni á laxeldi
Grunnskólarnir á Bíldudal og Patreksfirði hættu þátttöku í svokölluðu Grænfánaverkefni Landverndar árið 2021. Ein af ástæðunum sem Landvernd fékk fyrir þessari ákvörðun var að samtökin væru á móti atvinnuuppbyggingu á suðvestanverðum Vestfjörðum sem og samgöngubótum. Skólastjórinn segir ástæðuna fyrir því að skólarnir hafi hætt í verkefninu fyrst og fremst vera tímaskort.
7
Skósveinn Pútíns
Rússneskur vísindamaður sem afplánar dóm í dönsku fangelsi starfaði náið með starfsmönnum rússneska sendiráðsins í Danmörku. Hann stal leynilegum upplýsingum, m.a frá Danska tækniháskólanum, og kom þeim í hendur Rússa.
Mest lesið
1
ViðtalFjárhagslegt ofbeldi
Loksins frjáls úr helvíti
Kona sem er að losna úr áratuga hjónabandi áttaði sig ekki á því fyrr en fyrir þremur árum að hún væri beitt andlegu ofbeldi af eiginmanni sínum, og enn síðar að ofbeldið væri einnig bæði kynferðislegt og fjárhagslegt. Hún segir hann iðulega koma með nýjar afsakanir fyrir því að skrifa ekki fjárskiptasamning og draga þannig að klára skilnaðinn. Hún segist stundum hafa óskað þess að hann myndi lenda í bílslysi og deyja. Aðeins þannig yrði hún frjáls.
2
Kona hætti í Menntasjóði eftir skýrslu um eineltistilburði Hrafnhildar
Starfslokasamningar hafa verið gerðir við tvo starfsmenn Menntasjóðs námsmanna eftir að sálfræðifyrirtæki skrifuðu skýrslur um einelti í garð þeirra. Í báðum tilfellum sögðust starfsmennirnir hafa orðið fyrir einelti framkvæmdastjórans Hrafnhildar Ástu Þorvaldsdóttur. Öðru málinu er ólokið en hið seinna er á borði Áslaugar Örnu Sigurbjörnsdóttur, ráðherra háskólamála.
3
„Það var ekki möguleiki fyrir mig að verða ólétt utan þessa tíma“
Íslensk kona notaði algrím bæði til að koma í veg fyrir barnsburð en einnig sem hjálparhellu þegar hún ákvað að reyna að eignast barn. Ljósmóðir segir það jákvætt að konur séu að skoða fleiri möguleika en minnir á mikilvægi heilbrigðisstarfsfólks.
4
ViðtalFjárhagslegt ofbeldi
„Ég er föst á heimilinu“
Kona sem beitt er fjárhagslegu, andlegu og kynferðislegu ofbeldi af eiginmanni sínum er föst með honum á sameiginlegu heimili þeirra. Þar sem þau eiga íbúð á hún ekki rétt á fjárhagslegum stuðningi til að flýja út af heimilinu. Maðurinn neitar að skrifa undir skilnaðarpappíra og neitar að selja íbúðina. Hann skammar hana ef hún kaupir sér peysu án þess að fá leyfi.
5
Hrafnhildur SigmarsdóttirÞrútinn hrútur og kolklikkaðar kuntur
Á meðan æsifréttamennska og feðraveldið vill persónugera eina manneskju sem rödd baráttunnar til að auðveldara sé að skrásetja fall hennar þá neyðast kolklikkaðar kuntur af öllum kynjum til að halda áfram að tuða um tölfræði og skrifa og tala um kynbundið ofbeldi.
6
Skólarnir hættu að vinna með Landvernd vegna gagnrýni á laxeldi
Grunnskólarnir á Bíldudal og Patreksfirði hættu þátttöku í svokölluðu Grænfánaverkefni Landverndar árið 2021. Ein af ástæðunum sem Landvernd fékk fyrir þessari ákvörðun var að samtökin væru á móti atvinnuuppbyggingu á suðvestanverðum Vestfjörðum sem og samgöngubótum. Skólastjórinn segir ástæðuna fyrir því að skólarnir hafi hætt í verkefninu fyrst og fremst vera tímaskort.
7
Skósveinn Pútíns
Rússneskur vísindamaður sem afplánar dóm í dönsku fangelsi starfaði náið með starfsmönnum rússneska sendiráðsins í Danmörku. Hann stal leynilegum upplýsingum, m.a frá Danska tækniháskólanum, og kom þeim í hendur Rússa.
8
FréttirFjárhagslegt ofbeldi
Fjárhagslegt ofbeldi rígheldur konum í ofbeldissamböndum
Fjárhagslegt ofbeldi er notað til að stjórna manneskju gegnum fjármál. Þetta er sú tegund ofbeldis sem lengst heldur konum föstum í ofbeldissamböndum þar sem þær eru fjárhagslega háðar gerandanum. Konur jafnvel taka á sig fjárhagslegar skuldbindingar til að minnka spennustigið á heimilinu og hættuna á að verða fyrir annars konar ofbeldi. Tæpur helmingur þeirra sem leituðu til Bjarkarhlíðar á síðasta ári nefndu fjárhagslegt ofbeldi sem eina af ástæðum komu sinnar.
9
FréttirErfðavöldin á Alþingi
„Frá því að ég var krakki ætlaði ég að verða forsætisráðherra“
Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir segir að allir hafi búist við að hún myndi verða pólitíkus. Það hafi komið meira á óvart að Helgi Hrafn bróðir hennar hafi endað þar. Bæði séu þau alin upp við gagnrýna hugsun og mikla pólitíska umræðu.
10
Bergur EbbiAf ofbeldi og íþróttaskóm
Bergur Ebbi veltir fyrir sér X og Y kynslóðunum, bíómyndunum sem skilgreindu þær og næstu kynslóðum.
Mest lesið í vikunni
1
Móðir mannsins sem lést eftir stunguárás: „Ég dæmi ekki foreldra þeirra því ég er sjálf móðir“
Móðir mannsins sem lést á fimmtudag eftir að hafa verið stunginn á bílastæði Fjarðarkaupa í Hafnarfirði segist vera með djúpt sár í hjartanu. Sonur hennar hafi átt dóttur í Póllandi en hafi verið hér til að sjá fyrir fjölskyldu sinni. Hún er að bugast af sorg en reiknar þó með að mesta sjokkið sé eftir.
2
Kristján Einar var dæmdur fyrir ofbeldisfullt rán á Spáni
Kristján Einar Sigurbjörnsson sjómaður, sem stundum er kallaður áhrifavaldur, var dæmdur í tæplega fjögurra ára skilorðsbundið fangelsi fyrir rán og tilraun til ráns í fyrra. Hann sat í gæsluvarðhaldi í átta mánuði og játaði sök á endanum og kom til Íslands. Við heimkomuna sagði hann sögur um brot sín og afplánun sem ganga ekki alveg upp miðað við dóminn í máli hans.
3
ÚttektErfðavöldin á Alþingi
Þingmennska reynist nátengd ætterni
Af núverandi alþingismönnum er þriðjungur tengdur nánum fjölskylduböndum við fólk sem áður hefur setið á Alþingi. Fimm þingmenn eiga feður sem sátu á Alþingi og fjórir þingmenn eiga afa eða ömmu sem einnig voru alþingismenn. Þessu til viðbótar eru tólf þingmenn nátengdir fólki sem hefur verið virkt í sveitarstjórnum eða hefur verið áhrifafólk í stjórnmálaflokkum.
4
ViðtalFjárhagslegt ofbeldi
Loksins frjáls úr helvíti
Kona sem er að losna úr áratuga hjónabandi áttaði sig ekki á því fyrr en fyrir þremur árum að hún væri beitt andlegu ofbeldi af eiginmanni sínum, og enn síðar að ofbeldið væri einnig bæði kynferðislegt og fjárhagslegt. Hún segir hann iðulega koma með nýjar afsakanir fyrir því að skrifa ekki fjárskiptasamning og draga þannig að klára skilnaðinn. Hún segist stundum hafa óskað þess að hann myndi lenda í bílslysi og deyja. Aðeins þannig yrði hún frjáls.
5
Sif SigmarsdóttirEiður Smári 1 – Rektor Háskóla Íslands 0
Það er ekki aðeins enska úrvalsdeildin sem bregst nú við vakningu um skaðsemi fjárhættuspila.
6
Maður látinn eftir átök á bílastæði í gærkvöldi
Fjórir hafa verið handteknir eftir að maður á þrítugsaldri fannst alvarlega slasaður á bílastæði við Fjarðarkaup í Hafnarfirði.
7
Kona hætti í Menntasjóði eftir skýrslu um eineltistilburði Hrafnhildar
Starfslokasamningar hafa verið gerðir við tvo starfsmenn Menntasjóðs námsmanna eftir að sálfræðifyrirtæki skrifuðu skýrslur um einelti í garð þeirra. Í báðum tilfellum sögðust starfsmennirnir hafa orðið fyrir einelti framkvæmdastjórans Hrafnhildar Ástu Þorvaldsdóttur. Öðru málinu er ólokið en hið seinna er á borði Áslaugar Örnu Sigurbjörnsdóttur, ráðherra háskólamála.
Mest lesið í mánuðinum
1
„Þau þurftu ekki að deyja“
Snjóflóðið sem féll á Súðavíkurþorp í janúar 1995 kostaði 14 manns lífið. Aðstandendur telja að ný gögn staðfesti fyrri grun þeirra. Yfirvöld hafi gert fjölmörg mistök í aðdraganda flóðsins, hunsað aðvaranir og brugðist skyldum sínum.
2
Móðir mannsins sem lést eftir stunguárás: „Ég dæmi ekki foreldra þeirra því ég er sjálf móðir“
Móðir mannsins sem lést á fimmtudag eftir að hafa verið stunginn á bílastæði Fjarðarkaupa í Hafnarfirði segist vera með djúpt sár í hjartanu. Sonur hennar hafi átt dóttur í Póllandi en hafi verið hér til að sjá fyrir fjölskyldu sinni. Hún er að bugast af sorg en reiknar þó með að mesta sjokkið sé eftir.
3
„Ég er óléttur“
Stuttu áður en Henry Steinn Leifsson átti að hefja kynleiðréttingarferli, átján ára gamall, tók lífið óvænta stefnu, þegar hann komst að því að hann bar barn undir belti. Hann segir hér frá meðgöngunni og lífi einstæðs föður, djúpinu og léttinum sem fylgir því að vita hver hann er.
4
PistillEndurmörkun nýbakaðs pabba í auglýsingalandi
Matthías Tryggvi HaraldssonFólk sem vinnur við gagnslaust bull
Ögrandi kenning um vinnumálin.
5
Kristján Einar var dæmdur fyrir ofbeldisfullt rán á Spáni
Kristján Einar Sigurbjörnsson sjómaður, sem stundum er kallaður áhrifavaldur, var dæmdur í tæplega fjögurra ára skilorðsbundið fangelsi fyrir rán og tilraun til ráns í fyrra. Hann sat í gæsluvarðhaldi í átta mánuði og játaði sök á endanum og kom til Íslands. Við heimkomuna sagði hann sögur um brot sín og afplánun sem ganga ekki alveg upp miðað við dóminn í máli hans.
6
ÚttektErfðavöldin á Alþingi
Þingmennska reynist nátengd ætterni
Af núverandi alþingismönnum er þriðjungur tengdur nánum fjölskylduböndum við fólk sem áður hefur setið á Alþingi. Fimm þingmenn eiga feður sem sátu á Alþingi og fjórir þingmenn eiga afa eða ömmu sem einnig voru alþingismenn. Þessu til viðbótar eru tólf þingmenn nátengdir fólki sem hefur verið virkt í sveitarstjórnum eða hefur verið áhrifafólk í stjórnmálaflokkum.
7
207 milljónir fyrir öryggisvistun eins manns undir stjórn Guðmundar Sævars
Félags- og vinnumarkaðsráðuneytið greiðir einkareknu fyrirtæki 207 milljónir á þessu ári vegna öryggisvistunar eins manns. Forstöðumaður á heimili mannsins Guðmundur Sævar Sævarsson, sem fór í ótímabundið leyfi frá störfum sínum sem deildarstjóri á öryggis- og réttargeðdeildum eftir að Geðhjálp birti svarta skýrslu um starfsemina.
Mest lesið í mánuðinum
1
„Þau þurftu ekki að deyja“
Snjóflóðið sem féll á Súðavíkurþorp í janúar 1995 kostaði 14 manns lífið. Aðstandendur telja að ný gögn staðfesti fyrri grun þeirra. Yfirvöld hafi gert fjölmörg mistök í aðdraganda flóðsins, hunsað aðvaranir og brugðist skyldum sínum.
2
Móðir mannsins sem lést eftir stunguárás: „Ég dæmi ekki foreldra þeirra því ég er sjálf móðir“
Móðir mannsins sem lést á fimmtudag eftir að hafa verið stunginn á bílastæði Fjarðarkaupa í Hafnarfirði segist vera með djúpt sár í hjartanu. Sonur hennar hafi átt dóttur í Póllandi en hafi verið hér til að sjá fyrir fjölskyldu sinni. Hún er að bugast af sorg en reiknar þó með að mesta sjokkið sé eftir.
3
„Ég er óléttur“
Stuttu áður en Henry Steinn Leifsson átti að hefja kynleiðréttingarferli, átján ára gamall, tók lífið óvænta stefnu, þegar hann komst að því að hann bar barn undir belti. Hann segir hér frá meðgöngunni og lífi einstæðs föður, djúpinu og léttinum sem fylgir því að vita hver hann er.
4
PistillEndurmörkun nýbakaðs pabba í auglýsingalandi
Matthías Tryggvi HaraldssonFólk sem vinnur við gagnslaust bull
Ögrandi kenning um vinnumálin.
5
Kristján Einar var dæmdur fyrir ofbeldisfullt rán á Spáni
Kristján Einar Sigurbjörnsson sjómaður, sem stundum er kallaður áhrifavaldur, var dæmdur í tæplega fjögurra ára skilorðsbundið fangelsi fyrir rán og tilraun til ráns í fyrra. Hann sat í gæsluvarðhaldi í átta mánuði og játaði sök á endanum og kom til Íslands. Við heimkomuna sagði hann sögur um brot sín og afplánun sem ganga ekki alveg upp miðað við dóminn í máli hans.
6
ÚttektErfðavöldin á Alþingi
Þingmennska reynist nátengd ætterni
Af núverandi alþingismönnum er þriðjungur tengdur nánum fjölskylduböndum við fólk sem áður hefur setið á Alþingi. Fimm þingmenn eiga feður sem sátu á Alþingi og fjórir þingmenn eiga afa eða ömmu sem einnig voru alþingismenn. Þessu til viðbótar eru tólf þingmenn nátengdir fólki sem hefur verið virkt í sveitarstjórnum eða hefur verið áhrifafólk í stjórnmálaflokkum.
7
207 milljónir fyrir öryggisvistun eins manns undir stjórn Guðmundar Sævars
Félags- og vinnumarkaðsráðuneytið greiðir einkareknu fyrirtæki 207 milljónir á þessu ári vegna öryggisvistunar eins manns. Forstöðumaður á heimili mannsins Guðmundur Sævar Sævarsson, sem fór í ótímabundið leyfi frá störfum sínum sem deildarstjóri á öryggis- og réttargeðdeildum eftir að Geðhjálp birti svarta skýrslu um starfsemina.
8
ViðtalFjárhagslegt ofbeldi
Loksins frjáls úr helvíti
Kona sem er að losna úr áratuga hjónabandi áttaði sig ekki á því fyrr en fyrir þremur árum að hún væri beitt andlegu ofbeldi af eiginmanni sínum, og enn síðar að ofbeldið væri einnig bæði kynferðislegt og fjárhagslegt. Hún segir hann iðulega koma með nýjar afsakanir fyrir því að skrifa ekki fjárskiptasamning og draga þannig að klára skilnaðinn. Hún segist stundum hafa óskað þess að hann myndi lenda í bílslysi og deyja. Aðeins þannig yrði hún frjáls.
9
Hvað gerðist eiginlega í Elon Musk viðtalinu?
Elon Musk ræddi við fréttamann BBC í tæpa klukkustund nú á dögunum. Viðtalið hefur farið eins og eldsveipur um netheima. Heimildin tók saman megin atriði viðtalsins.
10
Ósýnilegu girðingarnar á Seltjarnarnesi
Til að komast gangandi meðfram austurhluta suðurstrandar Seltjarnarness þyrfti að klöngrast um stórgrýttan sjóvarnargarð. Einkalóðir ná að görðunum og eigendur fasteignanna hafa mótmælt hástöfum, með einstakt samkomulag við bæinn að vopni, lagningu strandstígs milli húsa og fjörunnar en slíkir stígar hafa verið lagðir víða á höfuðborgarsvæðinu síðustu ár. Lög kveða á um óheft aðgengi almennings að sjávarbökkum.
Nýtt efni
FréttirErfðavöldin á Alþingi
Bændapólitíkin grunnur að þingmennskunni
Þórarinn Ingi Pétursson segir að honum hafi ekki þótt sem sér væri vörðuð leið í stjórnmál sem ungum manni. Það hafi meira bara gerst. Enginn vafi sé á að félagsmálaþátttaka og stjórnmálavafstur föður hans, séra Péturs Þórarinssonar, hafi þó haft á hann áhrif.
PistillEndurmörkun nýbakaðs pabba í auglýsingalandi
Matthías Tryggvi HaraldssonFimm ráð ef þú ert karlkyns maki poppstjörnu
Matthías Tryggvi Haraldsson er ekkert að hata að eiga hæfileikaríkan maka.
Dagur HjartarsonÉg kenni í framhaldsskóla
Dagur Hjartarson skrifar um Höllina, stafræna heiminn sem varð til inni í okkar heimi um aldamótin og hefur stækkað svo ört að hann hefur nú sterkara aðdráttarafl en heimurinn fyrir utan.
Slökkviliðið bannar búsetu í kolakjallaranum úr Kveik
Slökkviliðinu var tilkynnt um eldhættu í kolakjallaranum úr Kveik fyrir einu ári. Birgir Finnsson slökkviliðsstjóri segir að út frá tilkynningunni hafi slökkviliðið ekki áttað sig á því að um væri að ræða atvinnuhúsnæði. Leigusalinn er hættur að leigja íbúðina því hann vill ekki brjóta lög. Fjölskylda frá Venesúela sem bjó í íbúðinni er komin með nýja íbúð í Breiðholtinu.
Icelandair tapaði sjö milljörðum og PLAY 2,3 milljörðum á þremur mánuðum
Íslensku flugfélögin skiluðu bæði tapi á fyrsta ársfjórðungi ársins 2023. Sá ársfjórðungur er að venju krefjandi í rekstri þeirra.
FréttirRannsókn á einelti í Menntasjóði
Rannsókn á einelti: Framkvæmdastjórinn var skipuð í tvö auka ár
Hrafnhildur Ásta Þorvaldsdóttir, framkvæmdastjóri Menntasjóðs námsmanna, mun að minnsta kosti sitja 12 ár í starfinu. Hún var endurskipuð árið 2018 og svo aftur árið 2020 þegar ný lög um Menntasjóð námsmanna tóku gildi. Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneytið rannsakar nú ásakanir um einelti hennar í garð starfsmanns.
Illugi JökulssonLokkað í virki íhaldsmanna?
Hægrikristsmenn í Bandaríkjunum vantaði nýtt baráttumál þegar þeir töpuðu orrustunni um giftingar samkynhneigðra. Þeir fundu það í baráttu gegn trans fólki. Of margir láta blekkjast til að taka þátt.
Egypskur þriller, ósýnilegir draugar fortíðar og ljóðelsk fyllibytta
Ertu að leita að einhverju til að lesa eða glápa? Svarið gæti leynst hér.
Sá hluti Reykjavíkur sem fjármagnaður er með skattfé tapaði 15,6 milljörðum í fyrra
Samstæða Reykjavíkurborgar skilaði samtals sex milljarða króna hagnaði. Þar skipti mestu að virði rúmlega þrjú þúsund íbúða í eigu Félagsbústaða hækkaði langt umfram spár. A-hluti borgarinnar tapaði hins vegar tæpum 13 milljörðum króna meira en áætlað hafði verið.
Íslandsvinurinn Orlov flytur útgerðina á son sinn
Umsvifamesti útgerðarmaður Rússlands, Vitali Orlov, hefur flutt eignarhaldið á stórútgerð sinni til sonar síns. Norska viðskiptablaðið Dagens Næringsliv segir að hann hafi gert þetta vegna viðskiptaþvingana Evrópusambandsins sem hafa ekki bitnað á Orlov hingað til.
Leysum ekki fíknivanda með því að taka á einkennunum heldur með því að fara í kjarnann
Orsök fíknar er ekki efnið heldur erfiðleikarnir, segir Björn Leví Gunnarsson þingmaður Pírata. Heilbrigðisráðherra tekur undir og segir þörf á fjölbreyttum úrræðum og að afglæpavæðing kunni að vera eitt af þeim. „Við þurfum að horfa á þetta í heild sinni,“ segir hann.
GagnrýniViðnám Listasafn Íslands
Viðnám – gegn verkfærahyggju
Listfræðingurinn Margrét Elísabet Ólafsdóttir rýnir í sýninguna Viðnám á Listasafni Íslands en það er þverfagleg sýning fyrir börn og fullorðna sem á að brúa bilið milli myndlistar og vísinda.
Mest lesið undanfarið ár
1
Jón Baldvin við nemanda: „Viltu hitta mig eftir næsta tíma“
Fimmtán ára stúlka í Hagaskóla hélt dagbók vorið 1970 þar sem hún lýsir kynferðislegum samskiptum við Jón Baldvin Hannibalsson sem þá var 31 árs gamall kennari hennar. Í bréfi sem hann sendi stúlkunni segist hann vilja stinga af frá öllu og liggja í kjöltu hennar.
2
Fjölskyldan flakkaði milli hjólhýsa og hótela: Gagnrýnir að barnavernd skyldi ekki grípa fyrr inn í
„Ég byrjaði alla morgna á að spyrja hvert ég ætti að koma eftir skóla, því maður vissi aldrei hvar maður myndi vera næstu nótt,“ segir Guðrún Dís sem er 19 ára. Í viðtali við Eigin Konur segir hún frá upplifun sinni af því að alast upp hjá móður með áfengisvanda. Hún segir að lífið hafa breyst mjög til hins verra þegar hún var 12 ára því þá hafi mamma hennar byrjað að drekka. Þá hafi fjölskyldan misst heimilið og eftir það flakkað milli hjólhýsa og hótela. Guðrún Dís vildi segja frá sinni hlið mála eftir að móðir hennar opinberaði sögu sína á YouTube. Guðrún Dís hefur lokað á öll samskipti við hana. Guðrún segir að þó mamma hennar glími við veikindi eigi hún ekki að bera ábyrgð á henni. Hún gagnrýnir starfsfólk barnaverndar fyrir að hafa ekki gripið inn í miklu fyrr. Ábyrgðarmaður og ritstjóri Eigin kvenna er Edda Falak.
3
Þar sem ósýnilega fólkið býr í borginni
„Þetta var öruggasti staðurinn minn,“ segir Alma Lind Smáradóttir þegar hún opnar inn í ruslageymslu í bílakjallara í Reykjavík. Þarna bjó hún hluta þeirra þriggja ára sem hún þvældist um götur bæjarins. Borgin sést í öðru ljósi þegar hún er séð með augum heimilislausra, ósýnilega fólksins, þeirra sem flestir líta fram hjá eða hrekja burt. Ítarlegt og einlgæt viðtal við Ölmu Lind birtist í 162. tölublaði Stundarinnar og má lesa í heild á slóðinni: https://stundin.is/grein/16051/
4
„Ég get ekki lifað við þessa lygi“
Sigurlaug Hreinsdóttir segir lögregluna hafa brugðist þegar dóttir hennar hvarf fyrir fimm árum síðan. Nefnd um eftirlit með störfum lögreglu gerir fjölmargar athugasemdir við framgöngu lögreglu í málinu og beinir tilmælum um úrbætur til ríkislögreglustjóra. „Ég biðst einlægrar afsökunar,“ skrifar Grímur Grímsson, sem var hampað sem hetju og tók á móti viðurkenningu sem maður ársins. „Það var ótrúlega sárt,“ segir Sigurlaug. Sér hafi verið fórnað fyrir ímynd lögreglunnar.
5
„Hann hefur ekki beðist afsökunar“
Tónlistarmaðurinn Auðunn Lúthersson, sem kallar sig Auður, hefur viðurkennt að hafa farið „yfir mörk“ í samskiptum við konur. Konur lýsa ágengni og meiðandi framkomu sem hann hafi aldrei axlað ábyrgð á.
6
Lifði af þrjú ár á götunni
Alma Lind Smáradóttir endaði á götunni eftir að hún missti son sinn frá sér. Þar þvældist hún um í þrjú ár með sár sem náðu aldrei að gróa. Þegar hún varð barnshafandi á ný mætti barnavernd á fæðingardeildina og fór fram á að hún myndi afsala sér barninu.
7
„Hann var ekki að kaupa aðgengi að mér þegar hann lánaði mér pening“
Katrín Lóa Kristrúnardóttir þóttist heppin þegar henni var tjáð af vinnuveitanda sínum, Helga Vilhjálmssyni í Góu, að hann gæti lánað henni fyrir útborgun í íbúð. Hún hefði þó aldrei þegið slíkt lán ef hún hefði vitað hvað það hefði í för með sér en Katrín Lóa lýsir því að eftir lánveitinguna hafi hún þurft að sitja undir kynferðislegri áreitni Helga svo mánuðum skipti. Helgi biður Katrínu Lóu afsökunar á framferði sínu.
8
Mata-veldið: Skattaundanskot og samkeppnisbrot í skjóli ríkisins
Mata-systkinin og fyrirtæki þeirra hafa ítrekað verið gerð afturreka með viðskiptafléttur sem fólu í sér að koma mörg hundruð milljóna hagnaði undan skatti. Á sama tíma og fyrirtæki fjölskyldunnar byggja hagnað sinn á sölu matvæla undir tollvernd, hafa þau greitt háar sektir fyrir samkeppnisbrot og lagst í ómælda vinnu við að komast undan því að greiða skatta hér á landi, með viðskiptafléttum í gegnum þekkt skattaskjól.
9
Skutlað sextán ára til fanga á Litla-Hrauni: „Ég var alltaf hrædd“
Ingibjörg Lára Sveinsdóttir var sextán ára þegar henni var ekið á Litla-Hraun í heimsóknir til manns sem afplánaði átta ára dóm fyrir fullkomna amfetamínverksmiðju. Hún segir sorglegt að starfsfólk hafi ekki séð hættumerkin þegar hún mætti. Enginn hafi gert athugasemd við aldur hennar, þegar henni var vísað inn í herbergi með steyptu rúmi þar sem hennar beið töluvert eldri maður með hættulegan afbrotaferil.
10
Magdalena – „Til þess að fá nálgunarbann, þá verður þú að fá hann til að ráðast á þig“
Magdalena Valdemarsdóttir var föst í ofbeldissambandi í 10 mánuði og segir ofbeldið hafi haldið áfram þrátt fyrir sambandsslit. Alvarlegt ofbeldi á sér stundum stað eftir sambandsslit og það er ekkert sem segir að þegar ofbeldissambandi sé slitið þá sé ofbeldið búið. Árið 2017 kærði Magdalena barnsföður sinn fyrir tilraun til manndráps. Barnsfaðir hennar fékk 18 mánað fangelsi fyrir húsbrot, eignaspjöll og líkamsárás með því að hafa ruðst inn til hennar, slegið hana tvívegis með flötum lófa í andlit en jafnframt tekið hana í tvisvar sinnum kverkataki með báðum höndum þannig að hún átti erfitt með að anda en hún var gengin 17 vikur á leið með tvíbura þeirra.
