Ísland ætlar sér að verða eina landið í heiminum sem hefur sigrað stríðið gegn fíkniefnum svo stjórnvöld þurfi ekki að horfast í augu við hvað raunverulegar úrbætur kosta.
Ísland ætlar að verða fyrsta og eina landið í sögu mannlegrar siðmenningar til að sigra stríðið gegn fíkniefnum. Vissulega hefur bókstaflega öllum þjóðum heims mistekist fullkomlega í þeirri vegferð, og raunar gert félagslegar aðstæður allra sem að þessum heimi koma bæði verri og hættulegri. En við erum Íslendingar; afkomendur víkinga. Þjóðin sem fangelsaði alla bankamennina og varði vítaspyrnu frá Messi. Eitt fullkomlega glórulaust stríð við vindmyllur og drauga er ekkert fyrir svona heljarmenni. Það er eins og yfirvöld hafi klárað að horfa á The Wire og hugsað með sér: „Það vantaði bara herslumuninn þarna í Baltimore og þá hefði þetta verið komið hjá þeim.“
Eitt af fjölmörgum vandamálum heilbrigðisráðherra í þessum málaflokki var líklega slæm væntingastjórnun. Hann setti sjálfur saman starfshóp í fyrra til þess að semja með sér frumvarp um afglæpavæðingu neysluskammta. Síðan þá hefur staða fólks í vímuvanda aðeins versnað og í staðinn fyrir að bregðast við hefur hæstvirtur ráðherra ákveðið að setja frumvarpið enn á ný í frost. Það var eins og yfirvöld hafi í eitt andartak vaknað upp af áratugalöngu dái til þess eins að lúðra út einu löngu freti, andvarpa og lognast aftur út af.
Í staðinn ætla heilbrigðisyfirvöld að setja meiri púður í „skaðaminnkandi úrræði“, sem er hlægileg leikáætlun beint í kjölfarið á því að slá eina raunverulega skaðaminnkandi úrræðið út af borðinu. „Við höfum ákveðið að nota ekki sýklalyf við þessum faraldri að þessu sinni, en í staðinn ætlum við að stórauka notkun okkar á blóðsugum, kírópraktorum og heilandi bænum.“
Ríkisfjármögnuð jaðarsetningarvél Það er engin raunveruleg langtíma-skaðaminnkun án afglæpavæðingar því að á meðan samfélagið lítur enn á fíknisjúkdóma sem viðfang lögreglu en ekki heilbrigðisyfirvalda er ekkert öruggt athvarf fyrir fólk sem stríðir við fíkn; það mun ekkert traust ríkja á milli notenda vímuefna og hins opinbera. Það mun áfram vera ótti við að leita sér heilbrigðisþjónustu og félagsþjónustu, ótti við að vera brennimerktur og svo auðvitað óttinn við að vera einfaldlega handtekinn. Í staðinn fyrir að takast á við vandann er honum haldið á jaðrinum, undir yfirborðinu. Það virkar ekki og hefur aldrei virkað.
Það á bara að halda áfram að reka þessa ríkisfjármögnuðu jaðarsetningarvél sem breytir sjúklingum í glæpamenn. Þetta er vanhugsaður skepnuskapur af sama kaliberi og hvernig var komið fram við fólk með geðsjúkdóma fyrir 200 árum (og er reyndar að mörgu leyti enn komið fram við fólk með geðsjúkdóma, en það er annað mál).
Sigmundur sem fékk aldrei boð í skemmtilegt partí Upphaf þessarar umræðu var fyrirspurn á þingi frá Sigmundi Davíð Gunnlaugssyni, sem virðist hafa fundið sér vonda málstað vikunnar til þess að verja í von um að hann nái að hitta eins og einu sinni í mark á popúlista-píluspjaldinu í þessum dauðakippum hans pólitíska ferils. Hann vill meina að agaleysi nútímans sé helsti skaðvaldurinn hér; að það séu of litlar afleiðingar af því að fikta við vímuefnaneyslu í dag.
„Í minni tíð í menntaskóla, seint á síðustu öld, mætti enginn í bekkjarpartí með ólögleg fíkniefni.“
„Í fyrsta lagi trúi ég því algjörlega að Sigmundi hafi aldrei verið boðið í skemmtilegt partí.“ Sagði Sigmundur í viðtali á Sprengisandi máli sínu til stuðnings. Í fyrsta lagi trúi ég því algjörlega að Sigmundi hafi aldrei verið boðið í skemmtilegt partí. Hann virðist frekar vera týpan sem sat með fjórum uppskrúfuðum vinum sínum sem skiptust á að lesa upp úr skrifum Edmund Burke fyrir hver annan. Í öðru lagi er frekar fyndið að hlusta á stjórnmálamann sem hefur gagnrýnt tilfinningasemi fólks í pólitískri umræðu nota eitthvert gagnslaust dæmi frá eigin bitlausu uppvaxtarárum sem rök sem eiga sér bókstaflega engar vísindalegar stoðir í raunveruleikanum.
Ég er raunar hættur að skilja hvert endamarkmiðið með þessari tegund af hundaflautupólitík er. Er það einu sinni hundaflauta ef enginn virðist heyra í henni? Hann er meira eins og Rose á flekanum að reyna að puðra máttleysislega í flautu í veikri von um að einhver tosi hann upp í björgunarbát áður en hann sekkur ofan í hyldýpi gleymskunnar. Ætli stærsti ósigur Sigmundar í pólitík verði ekki að honum tókst aldrei að verða sérstaklega sannfærandi eða góður popúlisti.
Hægt að fara að leysa alvöru glæpi Það er því galið að kerfið virðist taka undir þessa afstöðu Sigmundar. Kerfið ætti þvert á móti að fagna afglæpavæðingu. Það er nú þegar í yfirlýstu stríði við skipulagða glæpahópa. Stríð sem er að miklu leyti heimatilbúið með þessari vanhugsuðu refsistefnu sem býr til jarðveg fyrir starfsemi þessara hópa. Stóra lausnin er beint fyrir framan okkur en við kjósum frekar að plástra það með því að láta vanfjármagnaða og undirmannaða löggæslu fá sífellt stærri vopn í von um að við getum barið það vandamál í burtu líka. Pælið í öllum alvöru glæpunum sem væri hægt að leysa ef svona mikil orka færi ekki í að handjárna sjúklinga fyrir það eitt að framkvæma fullkomlega fyrirbyggjanlega glæpi í heimatilbúnu umhverfi örvæntingar sem þetta fólk er neytt til þess að lifa í.
Lögreglan segir að það verði allt of flókið að reyna að ákvarða hvað sé neysluskammtur og hvað ekki. Hvernig væri bara að ef þetta er ekki teipaður plastmúrsteinn með símanúmerinu hans Svedda tannar utan á þá bara látið þið þetta slæda og farið að pæla í einhverju öðru?
Auðveldara að líta á veikt fólk sem glæpamenn Ég er enginn sérfræðingur í þessum málaflokki. Langt því frá. Ég er bara að endurtaka það sem nánast allir sem hafa menntun í, vit á og reynslu úr þessum heimi hafa verið að segja í áratugi. Það er ekki neitt sérstaklega umdeild skoðun að segja að núverandi kerfi virkar ekki. Meira að segja fólkið sem heldur hlífiskildi yfir þessu kerfi viðurkennir að það virkar ekki. Það er bara ekki tilbúið að breyta því.
Stríð enda Sannleikurinn er líklega ótti við hvað úrbætur kosta. Að taka glæpinn úr fíkniefnaneyslu og viðurkenna að þetta sé fyrst og fremst félagslegt heilbrigðisvandamál er að horfast í augu við misskiptingu og kerfislæga jaðarsetningu. Það er að horfast í augu við að þurfa að stórefla velferðar- og heilbrigðiskerfið. Það kostar að hugsa það til enda að það séu dýpri samfélagsmein sem þurfi að takast á við. Það er auðveldara að líta bara á þetta fólk sem glæpamenn og aumingja sem þurfa bara aðeins að herða sig. Það virðist ekki vera geta né vilji á Alþingi til þess að fara í djúpa naflaskoðun. Það virðist þvert á móti vera gríðarlegt óþol fyrir því að taka eina einustu teljandi ákvörðun innan löggjafans þegar kemur að nokkrum sköpuðum hlut, hvort sem það er skaðaminnkun, heilbrigðismál, loftslagsmál, efnahagsmál eða nokkuð annað. Og aftur verður maður að spyrja sig: til hvers er þetta fólk?
Það er ekki eins og við værum að finna upp hjólið hérna. Það er komin ríflega 20 ára reynsla á breyttri refsistefnu í Portúgal. Þar hefur árangurinn verið ótvíræður; rannsóknir hafa sýnt að vímuefnaneytendum hefur fækkað umtalsvert í́ Portúgal og á́ það við um allar tegundir fíkniefna. Dauðsföllum vegna fíkniefnaneyslu hefur fækkað mikið, HIV-smitum hefur fækkað og fleiri sækja sér örugga heilbrigðisþjónustu. Fordæmin eru til. Við bara þorum ekki að fylgja þeim.
Það er enginn að halda því fram að búa til refsilaust umhverfi í kringum fíkniefnaneyslu muni leysa ópíóíðafaraldurinn eitt og sér. Þetta er ekki hugsað sem viðurkenning á skaðleysi vímuefna eða einhver töfrapilla. Það þarf fjölmargar ólíkar lausnir, fjármagn og gjörbreytta nálgun. Markmiðið væri einfaldlega að búa til umhverfi sem opnar dyrnar fyrir fólk sem hefur verið sett á jaðarinn af mannfjandsamlegu kerfi. Hleypa þessu fólki inn, veita því þjónustu, taka utan um það og reyna að aðstoða innan frá. Þetta er spurning um mannhelgi og reisn, spurning um að mæta fólki eins og það er. Þetta snýst um að viðurkenna eðli vandamálsins frekar en að hlaupa í burtu frá því. Vandamál sem á rætur sínar í flóknum félagslegum þáttum, misskiptingu og löskuðu geðheilbrigðiskerfi verður ekki leyst með enn meiri jaðarsetningu, stigmatíseringu og einangrun. Það er ekki hægt að berja fíknina úr fólki með vendi. Það hefur aldrei verið hægt.
Eins og rannsóknarlögreglumaðurinn Ellis Carver sagði í The Wire fyrir rúmum tveimur áratugum:
„Þú getur ekki einu sinni kallað þetta stríð. Stríð enda.”
Kjósa
22
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.
Athugasemdir Tengdar greinar
Kjaftæði
Hrafn JónssonEin gömul, ein ný
Dauði vídeóleiga og Fréttablaðsins er brotthvarf hins áþreifanlega veruleika. Allt er að hverfa inn í faðm algrímsins.
Hrafn JónssonStrámannabrennan
Vinsælt umræðutól hjá yfirvöldum og lobbíistum hagsmunaafla í samfélaginu; áhrifalaus almenningur er alltaf aðalvandamálið og þar af leiðandi hlýtur hann að vera lausnin líka.
Mest lesið
1
Ætla aldrei aftur á Landspítalann vegna meðgöngu
Í tvígang missti Salóme Ýr Svavarsdóttir fóstur. Í fyrra skiptið var hún gengin rúmlega ellefu vikur. Eftir að hún fékk einkirningasótt var henni tjáð að helmingslíkur væru á að hún héldi fóstrinu. Ellefu árum síðar situr þessi sára reynsla enn í henni. Hún lærði að taka aðeins einn dag í einu.
2
Símon VestarrReykjanesbæjarbúinn sem var aldrei spurður
„Það er það eina sem rasismi er. Ranghugmynd sem fólk þarf hjálp við að sigrast á. Fyrsta skrefið er að viðurkenna vandann. Hætta að fara undan í flæmingi.“ Símon Vestarr Hjaltason skrifar um birtingarmyndir kynþáttafordóma.
3
Búinn að bíða eftir að það yrði ekið á hann
Kristján Finnsson var á leið til vinnu með dóttur sína í eftirdragi þegar stærðarinnar pallbíll þveraði hjólastíg í Borgartúni fyrirvaralaust. Feðginin sluppu vel frá slysinu. Kristján hjólar götuna reglulega og hefur oft þurft að forða árekstri. Hann kallar eftir aukinni meðvitund ökumanna.
4
Sif SigmarsdóttirÓsjálfbjarga óvitar
Disneyland hafði frá opnun árið 1955 þótt skemmtigarður í hæsta gæðaflokki þar sem ýtrustu öryggiskröfum var framfylgt. Hvað fór úrskeiðis?
5
Vöruð við að tala eins og „rasistar út í loftið“
Bæjarfulltrúi Sjálfstæðisflokksins í Reykjanesbæ fullyrti á bæjarstjórnarfundi að í verslunum í bænum væru neyðarhnappar vegna hælisleitenda. Hann viðurkennir nú að þetta sé ekki rétt. Á fundinum talaði bæjarfulltrúi Umbótar um ágang hælisleitenda. Bæjarfulltrúi Samfylkingarinnar varaði fólk við að tala eins og rasistar. Verkefnastjóri hjá Rauða krossinum segir slæmt þegar yfirvöld láti ljót orð, byggð á sögusögnum, falla um flóttafólk sem sé í afar viðkvæmri stöðu.
6
GagnrýniArkitektúr Hlíðarendi
Þétt byggð á Hlíðarenda alltaf betri kostur en nýtt úthverfi
Magnea Þ. Guðmundsdóttir arkitekt rýnir í byggingar og svæði. Að þessu sinni í borgarrýmið Hlíðarenda.
7
„Það er erfitt að hætta þessu“
Sigurður Ingi Jóhannsson innviðaráðherra, sem fer með húsnæðismál í ríkisstjórninni, segir að sá húsnæðisstuðningur sem verið sé að veita í gegnum skattfrjálsan séreignarsparnað til að greiða niður íbúðalán sé „gríðarlegur“. Hann gengst við því að stuðningurinn sé að uppistöðu ekki að lenda hjá hópum sem þurfi helst á honum að halda. Reynt hafi verið að hætta með úrræðið en þrýstingur hafi verið settur á að viðhalda því. Því verði þó hætt í lok næsta árs og fram undan sé viðsnúningur á því húsnæðisstuðningskerfi sem verið hefur við lýði.
Mest lesið
1
Ætla aldrei aftur á Landspítalann vegna meðgöngu
Í tvígang missti Salóme Ýr Svavarsdóttir fóstur. Í fyrra skiptið var hún gengin rúmlega ellefu vikur. Eftir að hún fékk einkirningasótt var henni tjáð að helmingslíkur væru á að hún héldi fóstrinu. Ellefu árum síðar situr þessi sára reynsla enn í henni. Hún lærði að taka aðeins einn dag í einu.
2
Símon VestarrReykjanesbæjarbúinn sem var aldrei spurður
„Það er það eina sem rasismi er. Ranghugmynd sem fólk þarf hjálp við að sigrast á. Fyrsta skrefið er að viðurkenna vandann. Hætta að fara undan í flæmingi.“ Símon Vestarr Hjaltason skrifar um birtingarmyndir kynþáttafordóma.
3
Búinn að bíða eftir að það yrði ekið á hann
Kristján Finnsson var á leið til vinnu með dóttur sína í eftirdragi þegar stærðarinnar pallbíll þveraði hjólastíg í Borgartúni fyrirvaralaust. Feðginin sluppu vel frá slysinu. Kristján hjólar götuna reglulega og hefur oft þurft að forða árekstri. Hann kallar eftir aukinni meðvitund ökumanna.
4
Sif SigmarsdóttirÓsjálfbjarga óvitar
Disneyland hafði frá opnun árið 1955 þótt skemmtigarður í hæsta gæðaflokki þar sem ýtrustu öryggiskröfum var framfylgt. Hvað fór úrskeiðis?
5
Vöruð við að tala eins og „rasistar út í loftið“
Bæjarfulltrúi Sjálfstæðisflokksins í Reykjanesbæ fullyrti á bæjarstjórnarfundi að í verslunum í bænum væru neyðarhnappar vegna hælisleitenda. Hann viðurkennir nú að þetta sé ekki rétt. Á fundinum talaði bæjarfulltrúi Umbótar um ágang hælisleitenda. Bæjarfulltrúi Samfylkingarinnar varaði fólk við að tala eins og rasistar. Verkefnastjóri hjá Rauða krossinum segir slæmt þegar yfirvöld láti ljót orð, byggð á sögusögnum, falla um flóttafólk sem sé í afar viðkvæmri stöðu.
6
GagnrýniArkitektúr Hlíðarendi
Þétt byggð á Hlíðarenda alltaf betri kostur en nýtt úthverfi
Magnea Þ. Guðmundsdóttir arkitekt rýnir í byggingar og svæði. Að þessu sinni í borgarrýmið Hlíðarenda.
7
„Það er erfitt að hætta þessu“
Sigurður Ingi Jóhannsson innviðaráðherra, sem fer með húsnæðismál í ríkisstjórninni, segir að sá húsnæðisstuðningur sem verið sé að veita í gegnum skattfrjálsan séreignarsparnað til að greiða niður íbúðalán sé „gríðarlegur“. Hann gengst við því að stuðningurinn sé að uppistöðu ekki að lenda hjá hópum sem þurfi helst á honum að halda. Reynt hafi verið að hætta með úrræðið en þrýstingur hafi verið settur á að viðhalda því. Því verði þó hætt í lok næsta árs og fram undan sé viðsnúningur á því húsnæðisstuðningskerfi sem verið hefur við lýði.
8
Kristlín DísLengi getur vont versnað
Heimsendaspákonan Kristlín Dís sér ekki eftir neinu í lífinu. Eða hvað?
9
Viðar: „Grafalvarlegt mál“ þegar kjörnir fulltrúar kynda undir gróusögur
Varaþingmaður Samfylkingarinnar segir að sögusagnir af meintri hegðun og atferli flóttafólks í Reykjanesbæ séu notaðar til að skauta samfélagið í „við og þau“.
10
Margrét TryggvadóttirSjálfsalamenningin í Kópavogi
Ýmsir hafa tekið andköf yfir niðurskurðarhnífnum sem mundaður hefur verið í kringum menningarstofnanir Kópavogs undanfarnar vikur en meirihluti Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks í bænum hefur nú samþykkt tillögur bæjarstjórans í þeim efnum. Tillögurnar sem voru leyndarmál fram að afgreiðslu fela meðal annars í sér niðurlagningu Héraðsskjalasafns Kópavogs, án þess að starfsemi þess hafi verið komið annað og niðurlagningu á rannsóknarhluta Náttúrufræðistofu…
Mest lesið í vikunni
1
Eigandi Arnarlax óttast að tími sjókvía sé senn á enda á Íslandi
Norska laxeldisfyrirtækið Salmar AS, stærsti hluthafi Arnarlax á Bíldudal, hefur áhyggjur af því að tími sjókvía á Íslandi kunni senn að vera á enda. Á sama tíma þróar fyrirtækið aflandslausnir í laxeldi sem flytja eiga iðnaðinn út á rúmsjó.
2
Fóru tómhent heim af fæðingardeildinni
Særós Lilja Tordenskjöld Bergsveinsdóttir var gengin 23 vikur með sitt fyrsta barn þegar ógæfan skall á. Hún lýsir hér aðdragandanum að barnsmissi, dvölinni á spítalanum og sorginni.
3
SkýringRannsókn á einelti í Menntasjóði
Mannlegu afleiðingarnar af einni stöðuveitingu ráðherra
Mál Hrafnhildar Ástu Þorvaldsdóttur hjá Menntasjóði námsmanna hefur haft fjölþættar afleiðingar á síðustu 10 árum. Áminning sem hún var með vegna samskiptavandamála í ráðuneyti var afturkölluð og Illugi Gunnarsson skipaði hana þvert á mat stjórnar LÍN. Síðan þá hafa komið upp tvö eineltismál í Menntasjóði námsmanna og ráðuneytið rannsakar nú stofnunina vegna þessa.
4
Ætla aldrei aftur á Landspítalann vegna meðgöngu
Í tvígang missti Salóme Ýr Svavarsdóttir fóstur. Í fyrra skiptið var hún gengin rúmlega ellefu vikur. Eftir að hún fékk einkirningasótt var henni tjáð að helmingslíkur væru á að hún héldi fóstrinu. Ellefu árum síðar situr þessi sára reynsla enn í henni. Hún lærði að taka aðeins einn dag í einu.
5
Katrín JúlíusdóttirAð líta upp
Katrín Júlíusdóttir þreifst um langt skeið á streitukenndri fullkomnunaráráttu. Hún hafnaði þeirri Pollýönnu sem samferðafólk líkti henni við, fannst hún ekki nógu töff fyrir sig, en tekur Pollýönnu og nálgun hennar á lífið nú opnum örmum.
6
Hjálmtýr HeiðdalGeirfinnsmálið í nýju ljósi
Spíramálið – Ávísanamálið – Klúbbmálið og Geirfinnsmálið
7
Símon VestarrReykjanesbæjarbúinn sem var aldrei spurður
„Það er það eina sem rasismi er. Ranghugmynd sem fólk þarf hjálp við að sigrast á. Fyrsta skrefið er að viðurkenna vandann. Hætta að fara undan í flæmingi.“ Símon Vestarr Hjaltason skrifar um birtingarmyndir kynþáttafordóma.
Mest lesið í mánuðinum
1
Móðir mannsins sem lést eftir stunguárás: „Ég dæmi ekki foreldra þeirra því ég er sjálf móðir“
Móðir mannsins sem lést á fimmtudag eftir að hafa verið stunginn á bílastæði Fjarðarkaupa í Hafnarfirði segist vera með djúpt sár í hjartanu. Sonur hennar hafi átt dóttur í Póllandi en hafi verið hér til að sjá fyrir fjölskyldu sinni. Hún er að bugast af sorg en reiknar þó með að mesta sjokkið sé eftir.
2
Þórður Snær Júlíusson„Það víkur ekki þegar það labbar á miðri götu og ég er að keyra götuna“
Tilraun stendur yfir við að flytja inn menningarstríð til Íslands sem pólitískir lukkuriddarar hafa getað nýtt sér annars staðar í leit að völdum. Það snýst um að skipta heiminum upp, á grundvelli hræðsluáróðurs, í „okkur“ og „hina“. Svarthvíta mynd sem aðgreinir hið „góða“ frá hinu „illa“. Og ráðast svo á ímyndaða andstæðinginn.
3
Kristján Einar var dæmdur fyrir ofbeldisfullt rán á Spáni
Kristján Einar Sigurbjörnsson sjómaður, sem stundum er kallaður áhrifavaldur, var dæmdur í tæplega fjögurra ára skilorðsbundið fangelsi fyrir rán og tilraun til ráns í fyrra. Hann sat í gæsluvarðhaldi í átta mánuði og játaði sök á endanum og kom til Íslands. Við heimkomuna sagði hann sögur um brot sín og afplánun sem ganga ekki alveg upp miðað við dóminn í máli hans.
4
ViðtalFjárhagslegt ofbeldi
Loksins frjáls úr helvíti
Kona sem er að losna úr áratuga hjónabandi áttaði sig ekki á því fyrr en fyrir þremur árum að hún væri beitt andlegu ofbeldi af eiginmanni sínum, og enn síðar að ofbeldið væri einnig bæði kynferðislegt og fjárhagslegt. Hún segir hann iðulega koma með nýjar afsakanir fyrir því að skrifa ekki fjárskiptasamning og draga þannig að klára skilnaðinn. Hún segist stundum hafa óskað þess að hann myndi lenda í bílslysi og deyja. Aðeins þannig yrði hún frjáls.
5
ÚttektErfðavöldin á Alþingi
Þingmennska reynist nátengd ætterni
Af núverandi alþingismönnum er þriðjungur tengdur nánum fjölskylduböndum við fólk sem áður hefur setið á Alþingi. Fimm þingmenn eiga feður sem sátu á Alþingi og fjórir þingmenn eiga afa eða ömmu sem einnig voru alþingismenn. Þessu til viðbótar eru tólf þingmenn nátengdir fólki sem hefur verið virkt í sveitarstjórnum eða hefur verið áhrifafólk í stjórnmálaflokkum.
6
Íbúar um flóttafólk: „Mikið af þessu á flakki á nóttunni“
Blaðamaður og ljósmyndari Heimildarinnar heimsóttu Reykjanesbæ og tóku nokkra íbúa tali um þann orðróm sem gengið hefur um bæinn, að ógn stafi af flóttafólki og umsækjendum um alþjóðlega vernd.
7
Eigandi Arnarlax óttast að tími sjókvía sé senn á enda á Íslandi
Norska laxeldisfyrirtækið Salmar AS, stærsti hluthafi Arnarlax á Bíldudal, hefur áhyggjur af því að tími sjókvía á Íslandi kunni senn að vera á enda. Á sama tíma þróar fyrirtækið aflandslausnir í laxeldi sem flytja eiga iðnaðinn út á rúmsjó.
Mest lesið í mánuðinum
1
Móðir mannsins sem lést eftir stunguárás: „Ég dæmi ekki foreldra þeirra því ég er sjálf móðir“
Móðir mannsins sem lést á fimmtudag eftir að hafa verið stunginn á bílastæði Fjarðarkaupa í Hafnarfirði segist vera með djúpt sár í hjartanu. Sonur hennar hafi átt dóttur í Póllandi en hafi verið hér til að sjá fyrir fjölskyldu sinni. Hún er að bugast af sorg en reiknar þó með að mesta sjokkið sé eftir.
2
Þórður Snær Júlíusson„Það víkur ekki þegar það labbar á miðri götu og ég er að keyra götuna“
Tilraun stendur yfir við að flytja inn menningarstríð til Íslands sem pólitískir lukkuriddarar hafa getað nýtt sér annars staðar í leit að völdum. Það snýst um að skipta heiminum upp, á grundvelli hræðsluáróðurs, í „okkur“ og „hina“. Svarthvíta mynd sem aðgreinir hið „góða“ frá hinu „illa“. Og ráðast svo á ímyndaða andstæðinginn.
3
Kristján Einar var dæmdur fyrir ofbeldisfullt rán á Spáni
Kristján Einar Sigurbjörnsson sjómaður, sem stundum er kallaður áhrifavaldur, var dæmdur í tæplega fjögurra ára skilorðsbundið fangelsi fyrir rán og tilraun til ráns í fyrra. Hann sat í gæsluvarðhaldi í átta mánuði og játaði sök á endanum og kom til Íslands. Við heimkomuna sagði hann sögur um brot sín og afplánun sem ganga ekki alveg upp miðað við dóminn í máli hans.
4
ViðtalFjárhagslegt ofbeldi
Loksins frjáls úr helvíti
Kona sem er að losna úr áratuga hjónabandi áttaði sig ekki á því fyrr en fyrir þremur árum að hún væri beitt andlegu ofbeldi af eiginmanni sínum, og enn síðar að ofbeldið væri einnig bæði kynferðislegt og fjárhagslegt. Hún segir hann iðulega koma með nýjar afsakanir fyrir því að skrifa ekki fjárskiptasamning og draga þannig að klára skilnaðinn. Hún segist stundum hafa óskað þess að hann myndi lenda í bílslysi og deyja. Aðeins þannig yrði hún frjáls.
5
ÚttektErfðavöldin á Alþingi
Þingmennska reynist nátengd ætterni
Af núverandi alþingismönnum er þriðjungur tengdur nánum fjölskylduböndum við fólk sem áður hefur setið á Alþingi. Fimm þingmenn eiga feður sem sátu á Alþingi og fjórir þingmenn eiga afa eða ömmu sem einnig voru alþingismenn. Þessu til viðbótar eru tólf þingmenn nátengdir fólki sem hefur verið virkt í sveitarstjórnum eða hefur verið áhrifafólk í stjórnmálaflokkum.
6
Íbúar um flóttafólk: „Mikið af þessu á flakki á nóttunni“
Blaðamaður og ljósmyndari Heimildarinnar heimsóttu Reykjanesbæ og tóku nokkra íbúa tali um þann orðróm sem gengið hefur um bæinn, að ógn stafi af flóttafólki og umsækjendum um alþjóðlega vernd.
7
Eigandi Arnarlax óttast að tími sjókvía sé senn á enda á Íslandi
Norska laxeldisfyrirtækið Salmar AS, stærsti hluthafi Arnarlax á Bíldudal, hefur áhyggjur af því að tími sjókvía á Íslandi kunni senn að vera á enda. Á sama tíma þróar fyrirtækið aflandslausnir í laxeldi sem flytja eiga iðnaðinn út á rúmsjó.
8
Hvað gerðist eiginlega í Elon Musk viðtalinu?
Elon Musk ræddi við fréttamann BBC í tæpa klukkustund nú á dögunum. Viðtalið hefur farið eins og eldsveipur um netheima. Heimildin tók saman megin atriði viðtalsins.
9
Ásmundur Einar skráði ekki hús sem hann leigir út á 400 þúsund á mánuði í hagsmunaskrá
Ásmundur Einar Daðason, mennta- og barnamálaráðherra, segir að það hafi verið mistök að hús sem hann á í Borgarnesi hafi ekki verið skráð í hagsmunaskrá. Ráðherrann og eiginkona hans hafa leigt húsið út fyrir 400 þúsund á mánuði síðastliðið ár. Samkvæmt reglum um hagsmunaskráningu eiga þingmenn að tilgreina fasteignir sem þeir búa ekki í hagsmunaskráningu sem og tekjur sem þeir hafa af þeim.
10
Fóru tómhent heim af fæðingardeildinni
Særós Lilja Tordenskjöld Bergsveinsdóttir var gengin 23 vikur með sitt fyrsta barn þegar ógæfan skall á. Hún lýsir hér aðdragandanum að barnsmissi, dvölinni á spítalanum og sorginni.
Nýtt efni
Ung og töff með stuttskífur
Dr. Gunni er hrifinn af tveimur upprennandi ungstirnum: Daniil og Lúpínu.
Efnir til „allsherjar afvopnunar“ eftir tvær mannskæðar skotárásir
Skotvopnalöggjöf í Serbíu verður hert eftir að 17 létur lífið í tveimur skotárásum sem gerðar voru í landinu með stuttu millibili í vikunni. Aleksandar Vucic, forseti Serbíu ætlar að efna til „allsherjar afvopnunar“.
Þorvaldur GylfasonÓdáðaeignir
Hvað er hægt að gera til að endurheimta ránsfeng einræðisherra og fávalda?
Stjórnvöld vita ekki hversu margir flóttamenn frá Venesúela eru á Íslandi
Útlendingastofnun býr ekki yfir upplýsingum um hversu margir íbúar frá Venesúela sem fengið hafa vernd sem flóttamenn hér á landi eru enn þá hér. Stjórnvöld hafa ákveðið að hætta að veita Venesúelabúum sjálfkrafa viðbótarvernd hér á landi vegna breyttra aðstæðna í landinu.
Íbúðaverð hefur margfaldast, vaxtakostnaður stóraukist og snjóhengja fram undan
Gríðarleg aukning ferðamanna og fjölgun þeirra sem starfa við ferðaþjónustu hefur aukið eftirspurn eftir íbúðum á Íslandi verulega. Íbúafjöldinn nálgast 400 þúsund og íbúum fjölgar um þúsund á mánuði. Seðlabankastjóra var brugðið þegar þessar tölur voru settar fyrir framan hann og hvatti hann banka til að sýna samfélagslega ábyrgð.
Hrafn JónssonStríðið óendanlega
Ísland ætlar sér að verða eina landið í heiminum sem hefur sigrað stríðið gegn fíkniefnum svo stjórnvöld þurfi ekki að horfast í augu við hvað raunverulegar úrbætur kosta.
Gamall Karl í nýju hlutverki
Erfitt efnahagsástand í Bretlandi og blóðug saga konungsfjölskyldunnar hefur valdið spennu yfir komandi krýningu Karls hins þriðja Bretakonungs. Prófessor í sagnfræði segir konungsdæmið tilheyra fornum heimi.
Spennt að lýsa konunglegri skrautsýningu í beinni
Anna Lilja Þórisdóttir, fréttamaður á RÚV, mun lýsa krýningu Karls Bretakonungs í beinni útsendingu á RÚV. Þetta er í fyrsta sinn sem hún lýsir konunglegri athöfn og spennustigið er hátt hjá konungssinnanum, sem segir að búast megi við sannkallaðri skrautsýningu.
Margrét TryggvadóttirSjálfsalamenningin í Kópavogi
Ýmsir hafa tekið andköf yfir niðurskurðarhnífnum sem mundaður hefur verið í kringum menningarstofnanir Kópavogs undanfarnar vikur en meirihluti Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks í bænum hefur nú samþykkt tillögur bæjarstjórans í þeim efnum. Tillögurnar sem voru leyndarmál fram að afgreiðslu fela meðal annars í sér niðurlagningu Héraðsskjalasafns Kópavogs, án þess að starfsemi þess hafi verið komið annað og niðurlagningu á rannsóknarhluta Náttúrufræðistofu…
Vaxtabótakerfið fyrir tekjulægri sem var yfirgefið
Árið 2013 voru greiddir 9,1 milljarður króna á þávirði í húsnæðisstuðning í gegnum vaxtabótarkerfið, sem miðað er að tekjulægri og eignaminni hópum samfélagsins. Í fyrra fengu heimili landsins um tvo milljarða króna í vaxtabætur.
„Ausa rasismanum yfir allt og alla“
Þingflokksformaður Viðreisnar segir sorglegt að sjá kjörna fulltrúa „ausa rasismanum yfir allt og alla“ og er að vísa til ummæla Ásmundar Friðrikssonar, þingmanns og nokkurra bæjarfulltrúa í Reykjanesbæ um flóttafólk og umsækjendur um vernd. Formaður þingflokks Samfylkingarinnar, segir slíka orðræðu vatn á myllu öfgaafla. Þingflokksformaður Vinstri grænna, segir skipta öllu máli að komið sé fram við flóttafólk af virðingu. Það sé ekki gert þegar ýtt sé undir ástæðulausan ótta.
Forsætisráðherra undirbýr Súðavíkurrannsókn
Forsætisráðherra hefur falið embættismönnum að vinna greinargerð um það hvernig best verði staðið að rannsókn á snjóflóðinu í Súðavík. Hún segir mikilvægt að hlusta á kröfur aðstandenda um að málið verði upplýst að fullu. „Loksins rofar til og sést til sólar“ segir Hafsteinn Númason.
Mest lesið undanfarið ár
1
Jón Baldvin við nemanda: „Viltu hitta mig eftir næsta tíma“
Fimmtán ára stúlka í Hagaskóla hélt dagbók vorið 1970 þar sem hún lýsir kynferðislegum samskiptum við Jón Baldvin Hannibalsson sem þá var 31 árs gamall kennari hennar. Í bréfi sem hann sendi stúlkunni segist hann vilja stinga af frá öllu og liggja í kjöltu hennar.
2
Þar sem ósýnilega fólkið býr í borginni
„Þetta var öruggasti staðurinn minn,“ segir Alma Lind Smáradóttir þegar hún opnar inn í ruslageymslu í bílakjallara í Reykjavík. Þarna bjó hún hluta þeirra þriggja ára sem hún þvældist um götur bæjarins. Borgin sést í öðru ljósi þegar hún er séð með augum heimilislausra, ósýnilega fólksins, þeirra sem flestir líta fram hjá eða hrekja burt. Ítarlegt og einlgæt viðtal við Ölmu Lind birtist í 162. tölublaði Stundarinnar og má lesa í heild á slóðinni: https://stundin.is/grein/16051/
3
„Ég get ekki lifað við þessa lygi“
Sigurlaug Hreinsdóttir segir lögregluna hafa brugðist þegar dóttir hennar hvarf fyrir fimm árum síðan. Nefnd um eftirlit með störfum lögreglu gerir fjölmargar athugasemdir við framgöngu lögreglu í málinu og beinir tilmælum um úrbætur til ríkislögreglustjóra. „Ég biðst einlægrar afsökunar,“ skrifar Grímur Grímsson, sem var hampað sem hetju og tók á móti viðurkenningu sem maður ársins. „Það var ótrúlega sárt,“ segir Sigurlaug. Sér hafi verið fórnað fyrir ímynd lögreglunnar.
4
„Hann hefur ekki beðist afsökunar“
Tónlistarmaðurinn Auðunn Lúthersson, sem kallar sig Auður, hefur viðurkennt að hafa farið „yfir mörk“ í samskiptum við konur. Konur lýsa ágengni og meiðandi framkomu sem hann hafi aldrei axlað ábyrgð á.
5
Lifði af þrjú ár á götunni
Alma Lind Smáradóttir endaði á götunni eftir að hún missti son sinn frá sér. Þar þvældist hún um í þrjú ár með sár sem náðu aldrei að gróa. Þegar hún varð barnshafandi á ný mætti barnavernd á fæðingardeildina og fór fram á að hún myndi afsala sér barninu.
6
„Hann var ekki að kaupa aðgengi að mér þegar hann lánaði mér pening“
Katrín Lóa Kristrúnardóttir þóttist heppin þegar henni var tjáð af vinnuveitanda sínum, Helga Vilhjálmssyni í Góu, að hann gæti lánað henni fyrir útborgun í íbúð. Hún hefði þó aldrei þegið slíkt lán ef hún hefði vitað hvað það hefði í för með sér en Katrín Lóa lýsir því að eftir lánveitinguna hafi hún þurft að sitja undir kynferðislegri áreitni Helga svo mánuðum skipti. Helgi biður Katrínu Lóu afsökunar á framferði sínu.
7
Mata-veldið: Skattaundanskot og samkeppnisbrot í skjóli ríkisins
Mata-systkinin og fyrirtæki þeirra hafa ítrekað verið gerð afturreka með viðskiptafléttur sem fólu í sér að koma mörg hundruð milljóna hagnaði undan skatti. Á sama tíma og fyrirtæki fjölskyldunnar byggja hagnað sinn á sölu matvæla undir tollvernd, hafa þau greitt háar sektir fyrir samkeppnisbrot og lagst í ómælda vinnu við að komast undan því að greiða skatta hér á landi, með viðskiptafléttum í gegnum þekkt skattaskjól.
8
Skutlað sextán ára til fanga á Litla-Hrauni: „Ég var alltaf hrædd“
Ingibjörg Lára Sveinsdóttir var sextán ára þegar henni var ekið á Litla-Hraun í heimsóknir til manns sem afplánaði átta ára dóm fyrir fullkomna amfetamínverksmiðju. Hún segir sorglegt að starfsfólk hafi ekki séð hættumerkin þegar hún mætti. Enginn hafi gert athugasemd við aldur hennar, þegar henni var vísað inn í herbergi með steyptu rúmi þar sem hennar beið töluvert eldri maður með hættulegan afbrotaferil.
9
Magdalena – „Til þess að fá nálgunarbann, þá verður þú að fá hann til að ráðast á þig“
Magdalena Valdemarsdóttir var föst í ofbeldissambandi í 10 mánuði og segir ofbeldið hafi haldið áfram þrátt fyrir sambandsslit. Alvarlegt ofbeldi á sér stundum stað eftir sambandsslit og það er ekkert sem segir að þegar ofbeldissambandi sé slitið þá sé ofbeldið búið. Árið 2017 kærði Magdalena barnsföður sinn fyrir tilraun til manndráps. Barnsfaðir hennar fékk 18 mánað fangelsi fyrir húsbrot, eignaspjöll og líkamsárás með því að hafa ruðst inn til hennar, slegið hana tvívegis með flötum lófa í andlit en jafnframt tekið hana í tvisvar sinnum kverkataki með báðum höndum þannig að hún átti erfitt með að anda en hún var gengin 17 vikur á leið með tvíbura þeirra.
10
Eigandi Mandi ákærður fyrir líkamsárás: „Hann sparkaði í magann á mér og sló mig í höfuðið, ítrekað“
Hlal Jarah, eigandi veitingastaðarins Mandi hefur verið ákærður fyrir að ráðast með barsmíðum á Kefsan Fatehi á annan dag jóla 2020. Upptökur sýna Hlal slá Kefsan í höfuðið og sparka í hana. Sjálf lýsir hún ógnunum, morðhótunum og kynferðislegri áreitni af hendi Hlal og manna honum tengdum.
